Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Ad bizantium non mutatur nisi excursione in ponto.
In pro
pontidem suapte natura mare continuo ab se quæcunque a flu
minibus inuecta sint reiicit ad Iittora.
Quæ enim agitatio
nibus commouentur / ubi quieti data sedes est immorantur.
Sed cum littoribus plerisque omnibus uim harenæ aut lapides
reiectos intueamur / iuuat id referte quod apud philosophan
tes inuenio.
Harenam alibi diximus fieri ex limo: quem sol
densarit postquam id æstus in minuta corpuscula disciderit.
La
pides a maris aqua gigni autumant.
Nam sole quidem et mo
tu aquam dicunt intepescere / exsiccari / ac perinde inspissa
ri partibus leuioribus exhaustis: ducique ad eam crassitudinem
ut si quando mare paululum interquiescat: sensim cutim ob
ducat mucosam et admodum bituminosam: rumpique mox cu
tim hanc / et dissipari nouissimis motibus et collisionibus in
globescere : fierique quippiam spongiis persimile: deferrique
globos hosce ad littus.
Quo loci harenas illic commotas ad
glutinat sibi atque ad se comprehendit.
Apprehensas aut ui
solis et salis exiccari / densiusque concogi: et temporibus du
rescere usque ut fiat lapis.
Hæc illi.
Nos tamen uidemus ad
fluminum hostia passim excrescere littora: præsertim si sint
illa quidem flumina / quæ per agros solubiles fluant: in quæ
plures torrentes confluant.
Nam ea quidem pro faucibus ad
littus maris hinc atque hinc multum harenarum et calculorum
exaggerant: littusque producunt.
Id ita esse manifestant hy
ster et phasis colchorum / et alii maximeque nilus.
Aegyptum ue
teres nili domum appellauere / et olim mari opertum fuisse
usque ad paludes pelusias asseuerant.
Tum et ciliciæ magnam
esse agri partem a fluuio adiectam referunt.
Aristoteles mo
tum esse rerum continuum arguit: et futurum spatio temporis
ut locum mare montesque commutent.
Hinc ille.
Quicquid sub
terra est inquit in apertum proferet ætas: Defodiet condetque latentia
Redeo ad rem.
Habet hoc præterea fluctus in se / ut ad maceriem
obiectam appellens infestus arietet atque insurgat recedens aut quam al
to cadant propulsæ aquæ tam multo harenas excauent.
Videre li