Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Demum excreuisse usu et arte hanc rem arbitror: Variis ædifici
orum generibus inuentis: quo ad res prope infinita redacta est.
Namque alia quidem publica: alia priuata: alia sacra: alia profana
alia ad usum & necessitatem: alia ad urbis ornamentum: alia ad tem
plorum uoluptatem constituuntur: Sed omnia ab his / quæ recen
suimus principiis manasse negabit nemo.
Que si ita sunt in
promptu est totam ædificandi rem constare partibus sex: Hæ
sunt eiusmodi: Regio: Area: Partitio: Paries: Tectum: Apertio:
Hæc principia si fuerint percognita fiet ut quæ dicturi sumus fa
cilius intelligantur: Ergo ea sic finiemus.
Namque erit quidem a
pud nos Regio circumexposita totius soli amplitudo & facies:
ubi ædificandum sit: cuius pars erit area.
Area uero erit certum
quoddam loci perscriptum spatium: quod quidem muro ad usus
utilitatemque ambulantur.
Sed areæ apellatione ueniet quoque id / quo
cunque ipsum ædificii loco sit: quod deambulantes uestigio premi
mus.
Partitio est quæ totius ædificationis aream in minoris areas
partitur: unde fit ut quasi membris in unum adactis & coaptatis
totum ædificii corpus minoribus ædificiis refertum sit.
Parietem
dicimus omnem structuram: quæ a solo in altum surrexerit ad fe
rendum onus tectorum: quæ ue obducta stet ad interiora ædificii
uacua obuallanda.
Tectum appellamus non partem illam ædi
ficii solum sublimem atque extrema / qua pluuiæ intercipiuntur:
Verum et tectum id maxime est quicquid late / longeque disten
tum supra deambulantium caput adstet: Quo in genere sunt con
tignationes / concamerationes / testudinata: & eiusmodi.
Aper
tiones nuncupamus quicquid est ubique per ædificium: quod in
gressum / egressumue inde incolis rebusue præbent.
De his igitur & de singulorum partibus nobis dicendum est: si
prius non nulla rettulerimus: quæ quidem seu principia / seu prin
cipiis nostri huius instituti operis insita atque innata sunt: pluri
mum certe facient ad rem: Nam considerantibus an sit quippi
am / quod quibusque harum quæ diximus partium conferat / tria
inuenimus minime postponenda: quæ quidem et tectis & parietibus
et reliquis eiusmodi plurimum conueniant: ea sunt hæc.
Vt sint eorum