angulos: quibus ædificii facies comprehendatur atque concludetur
Atqui est quidem lineamenti munus et officium præscribere ædi
ficiis et partibus ædificiorum aptum locum et certum numerum:
dignumque modum & gratum ordinem: ut iam tota ædificii forma
et figura ipsis in lineamentis conquiescat. Neque habet lineamen
tum in se ut materiam sequatur: Sed est huiusmodi ut eadem pluri
mis in ædificiis esse lineamenta sentiamus: ubi una atque eadem in
illis spectetur forma. Hoc est ubi eorum partes: et partium singu
larum situs atque ordines inter se conueniant totis angulis totisque li
neis. Et licebit integras formas præscribere animo et mente / seclu
sa omni materia: Quam rem assequemur adnotando et præfinien
do angulos & lineas certa directione et connexione. Hæc cum ita
sint: erit ergo lineamentum certa constansque præscriptio concepta a
nimo / facta lineis et angulis perfectaque animo & ingenio erudito:
Quod si uelimus inuestigare quidnam ipsum ædificium totaque sta
tura per se sit / fortassis facient ad rem / si considerabimus quibus pri
mordiis quibusue progressibus inhabitandi sedes / quas ædificia
nuncupant / olim cæperint atque excreuerint: Qui si recte opinor /
de tota hac re sic statuisse possumus. Principio genus hominum
in aliqua tuta regione sibi quæsiuisse quiescendi spatia: et illic in
uenta area usui commoda et grata constitisse: atque situm ipsum oc
cupauisse: ut non eodem loco fieri domestica omnia et priuata uo
luerit: Sed alibi accubari / alibi focum haberi: alibi alia ad usum
collocari: Hic adeo cepisse meditari ut tecta ponerent: quo essent
a sole et imbribus operti: Idque ut facerent adiecisse: deinde parie
tum latera: quibus tecta imponerentur. Sic enim a gelidis tempesta
tibus & pruinosis uentis se futurus tutiores intelligebant: Domum
parietibus aperuisse a solo in sublimi uias et fenestras: quibus cum
aditus et congressus darentur: tum et lumina et auræ aptis tempo
ribus exciperentur: et concepta fortassis intra lares aqua uapores
que expurgarentur. Ita quicunque ille suit seu Vesta dea Saturni fi
lia / seu Heurialus Hiperbiusque fratres/ seu Gellio aut traso / Cy
clops / ue Tiphinchius / qui ista principio instituerit: Tandem sic
puto hos fuisse condendorum ædificiorum prinos ortus / primosque ordines