Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Densari enim et quandam quasi maturitatem firmitatis imbuisse
oportet priusquam in opus producantur.
Sic habitam iubet Cato exi
mi producique ad solem luna decrescente et post meridiem / decre
scentisque lunæ ipsius quatuor proximos dies quibus plena fuerit /
improbat admonetque ne austro flante educatur / Et cum eduxeris
cauendum ne trahas per rorem: neue rorulentam aut gelidam aut
non usque quaque siccam doles aut perfindas serra.
Materiem uisus
est putasse Theophrastus non ante triennium bene exsiccatam fo
re ad asseres præsertim et ualuarum usum.
Operi ædificiorum
commodissimas putant arbores has / Cerrum / Quercum / robora /
esculum / populum / tilium / Salicem / Alnum / Fraxinum / Pinum
Cupressum / Oleastrum / Oleam / Castaneam / Laricem / Euxum:
et Cedrum: item & Ebanum & item Vitim.
Sed his omnibus ua
ria est natura: et perinde uariis usibus commodandæ.
Nam aliæ
sub diuo cæteris præstant: alie in umbra seruantur.
aliæ nitent ae
re: aliæ durescunt inter aquas & defosse æterniores sunt: ldcirco
hæ lamiis asseribus sculturis intestinisque operibus / alteræ tignis
et trabibus: reliquæ subdiualibus pauimentis ferendis et operimentis
habendis existunt firmiores & præsertim Alnus fluuialibus et pa
lustribus palationibus fundamentorum omnes exuperat: et humo
ris patientissima est: Eadem in aere et solibus non durat.
Contra
esculus impatiens est humoris.
Vlmus aere et in properatulo densa
tur: alibi panditur et non persistit.
Picea & item pinus si terra ob
ruantur æterna sunt.
At robur quidem quod spissa et neruosa sit
et densa minutisque foraminibus predita humorem non recipiens
terrenis quibusque ædificationibus per quam aptissima est: maximeque
posita ut ferat pondera erit / tum quidem pro columna admodum
ualidissima.
Verum huic natura cum tantam immiserit duritiem
ut perterebrari nequeat nisi madefacta / tamen affirmant supra terram
esse inconstantem et rituosam fieri et contorquere se se: eandemque
et aqua marina facile corrumpi.
Id oleæ et ilici et oleastri /quæ cete
ris in rebus cum robore conueniunt non accidit ut aquas commacerentur.
Quercus nullo senio conficitur / qua intimum succosa est et prope uti ui
rens sit: Fagum item et iuglandem aquis non usque corrumpi & inter