Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
ex uase terreo saporatiora esse periti affirmant.
Naturalem. n.
benequiescendi sedem tum aquæ / tum rerum quis terra tulerit nimi
rum esse terram profitentur.
Ligneæ fistulæ ad tempus aliquod
aquam colore / sapore / non grato inficiunt.
Fistulas esse firmis
simas oportet: uasa ænea inducunt epilentiam / cancrum / epatis
dolorem et splenis.
In fistula uacui diameter habebit solidi la
teris crassitudinem nil minus quater pixidatis commissuris.
Tubuli alter in alterum inibit: calce uiua ex oleo leuigabuntur
et communientur structura ualidissima / ponderum que gravi accu
mulatione firmabuntur: præsertim ubi curuo ducas aquam tractu
ubi ue indepressius dimissa rursus præsurgat: ubi ue in anfra
ctum inuersiones coarctiores reddantur.
Nam ex pondere quidem
impressantis aquæ / exque illabendi mole atque impetu facile tu
buli tollerentur et disrumperentur.
Id periculum ut euitarent periti
maxime in geniculis lapide rediuiuo præsertim rubro ad opus
perforato utebantur.
Vidimus marmora pedes longa plus duode
cim a summo ad imum traiecto foramine peruia lato palmum:
quod effecisse ænea fistula tornatili et harena aptissimis con
iecturis indiciisque ex ipso lapide intelleximus.
Id etiam uitium
ut euites eruptionis tardabis aquæ celeritatem flexionibus
alioquin minime geniculatis sed modice flexis / ita ut modo
in dextram flectantur modo in leuam: modo etiam subeant / modo
scandant uicibus iteratis.
Adiicietur etiam his quod fit septi ca
stellique loco cum nitidificandæ aquæ gratia tum etiam ut siquid ui
tii apparuerit facilius qui locus emendandus sit pateat.
Sed
ne ponetur quidem castellum in imo decursu uallis: neque ubi
aqua pressibus cogatur conscendere / sed ponetur ubi perpetuam
cursus æquabilitatem seruet.
Quod si forte ductus agendus
erit, ut stagnum lacum ue transcendat / leuissima id fiet impensa
hunc in modum.
Habeto tigna ilicea: in eaque per tigni longitudi
nem cauabis sulcum latum et profundum ad tubuli modum: inque
sulco isto tubulos coaptato et leuigato calce / firmissimisque
firmato æneis.
Post hæc ratibus per lacum ad lineam expositis
tigna istiusmodi alternis capitibus alternis tignis iniungito