tes qui inter se conueniant. Sed ratio hæc cognitu subdiffici
lis quidem est: factu etiam non satis fida. Magno enim inter
uallo anguli error qui ad oculum intuentis causetur quamuis
modicus sit: plurimum tamen habet momenti ad rem. Sed
rationi huic consentanea erant quædam / ut mox dicemus quibus
quidem si forte transfosso monte aqua in oppidum ducenda sit /
ad directiones habendas utamur peroportune. Id fiet sic. Sum
mo in montis cacumine unde hinc incile / hinc emissarium sese
uisendum præstet complanato in solo signabis circulum pedes
latum decem. Is circulus orizon nuncupatur. In circuli centro figis
hastile, ut stet ad perpendiculum. His peractis director artifex
extrinsecus ambibit circulum quæritans quo loci linea intui
tus ad alterum aquæ ducendæ terminum intenta terminum ipsum pe
tat: et ima centricum illud infixum hastile contingat. Loco igitur
istoc in orizonte circuli certo et noto artifex ipsam hanc signa
bit lineam directionis utrinque hinc atque hinc perscriptum circu
li ambitum secantem. Erit hæc nimirum linea cicli ipsius diame
ter : quando per centrum directa utrinque coronam secet circuli.
Eadem ipsa hæc linea si æque contrario ab intuitu in longum
et directum producta hinc incile / hinc emissarium periierit, re
ctus ea ductione præstabitur ducendæ aquæ cursus. Sin autem
non petierit: sed alia quæ incile spectet / alia quæ emissarium
spectet diameter diuersam petierunt directionem / tunc ex mu
tua linearum istarum intersectione ipsum ad centricum hastile facta
patebit qui differant illæ quidem directiones inter se. Nos cir
culi istius adminiculo ad urbium prouinciarum que descriptionem
adnotandam atque pingendam: ad cuniculos etiam subterraneos pro
ducendos bellissime utimur. Sed de his alibi. Quo uis igi
tur riuo adducatur aqua seu modica ad potum: seu multa
ad nauium usus sit / his utemur directionibus / quas hacte
nus recensuimus. Sed riui parandi opus non idem erit in
maiore aquæ copia æque atque in minori. Nos hic ea prosequa
mur uti coepimus quæ ad potum: postea suo loco nauiga
bilem transigemus. Opus riui aut erit structile aut fossile.