Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
hoc loco ut referam / Vnæ quidem per quas non gradibus / Sed o
bliquo accliui: Alteræ quibus per gradus in sublime conscendi
mus.
Accliuia ponere maiores consueuere quo ad eius fieri pote
rat facilia & pressa.
Verum uti ex eorum ædificiis annotaui / sa
tis commoda putarunt quæ ita essent ducta: ut altitudinis perpen
dens linea ad longitudinis iacentem lineam parte responderet
sexta.
In gradibus uero maxime templorum imparem numerum
probauere: nam fieri quidem aiunt ut recto in templum pede ingre
diamur : quam rem ad religionem facere arbitrantur.
At in his a
nimaduerti bonos architectos obseruasse ut gradus nunquam fer
me plures unum in ordinem continuos quam aut septem aut nouem
adigerent.
Credo aut planetarum aut urbium numerum imitates
Sed ad huiusmodi seu septenos seu nouenos quosque gradus consul
tissime areolam subtexebant: quo fessi et imbecilles ad conscen
dendi labore intermissas haberent quietes: Et siquis casus incidis
set / ut scandentes ruerent / haberent illi quidem spatia ubi corruen
di impetum sisterent / seque reciperent atque firmarent: Et id quidem
ipse uehementer probo / ut sint scalæ suis areis interceptæ: sintque
luminose & pro loci dignitate amplæ & spatiosæ.
Gradus uero
scalarum ita finiendos ducebant: ut neque crassiores sextante / ne
que tenuiores dodrante essent.
Retractionesque graduum ne minus
quam sexquipedales / neue plus quam bipedales ponerentur.
Scalæ to
to in ædificio quo erunt numero pauciores / quoue occupabunt
minus areæ / eo erunt commodiores.
Fumi et aquarum exitus expeditos esse oportet: & ita deriuatos
ut non persistant / non exhaberent / non coinquinent / non offendant
non periculum afferant ædificio.
Hinc gulas foci longe seiunxisse ab
omni materia opus en / ne aut scintilla aut concalefactione incenda
tur seu trabs / seu tignum quæ fuerint proxima.
Riuos etiam flu
entium aquarum ita deduci iubent ut superflua depellantur & nullum aut
abrodendo aut madefaciendo uitium inferant ædificio: Namque horum siquam
nocent / tam & si minutissime noceant / fit tamen & temporis diuturni
tate & lacescendi perseuerantia ut accumulatissime noceant: et in his
aquarum ductoribus obseruatum aptissimis architectis aduerti / ut etiam