Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
ut sit ille quidem arcus non minor / quae circuli dimidia pars parte
addita semidiametri septima.
Nam apud peritos compertum af
firmant / hunc esse omnium unum ad perennitatem accommoda
tissimum.
Cæteros uero omnes arcus esse putant imbecilles ad
ferendum onus: & promptos atque expositos ad ruinam.
Prætere
a semicirculum arcum esse unum / qui corda & adminiculis non
indigeat arbitramur.
Cæteros autem omnes / ni eis aut cordam
aut contraria pondera / quibus cum certent adegeris / uidemus su
apte ui fatiscere atque labascere.
Non hic prætermittam egregium
id laudeque dignissimum / quod annotaui apud ueteres apertiones
istiusmodi etiam & testudinum arcus ita optimis illis ab architec
tis positas in templis / ut si omnes intimas subdemeris columnas /
tamen apertionum arcus tectorumque testudines persistant & mi
nime corruant / ita sunt omnes arcuum ductiones / quibus testudi
nes incumbunt / ad solum usque perductæ miro artificio & paucis
cognito ut stet opus solis arcubus incumbendo: Et enim cum illis
quidem tellus pro corda firmissima sit / quid ni et ipsi per se arcus
firmissimi æternum persistent.
Scalis ponendis plus est negocii quam ut possis nisi maturo & dige
sto consilio recte ponere: Nam unis in scalis tres ueniunt apertio
nes: Et harum una quidem est hostium quo in scalis conscenden
dis aditus pateat: Altera est fenestra / qua fiat / ut recepto lumine
cuiusque gradus retractio perspiciatur: Tertia est contignationis
& tecti apertio: qua in superius pauimentum operimentum que per
uadimus: Ea de re illud aiunt scalis nimirum impediri operum
descriptiones.
Sed qui uolent scalis non impediri scalas ipsas
non impediant: Certum enim & proprium dicabunt spatium areæ
quo liber & solutus excursus pateat: suprema usque ad tecta:
quæ sub diuo sunt: Neque te pigeat quod tantum areæ scalis occu
petur: Nam satis referent commodi illic / Vbi cæteris partibus
ædificii inferant minimum incommodi.
Adde quod etiam for
nices & uacua quæ sub scalis relinquentur / ad usus per commo
dos non deerunt.
Scalarum apud nos duo sunt genera: Nam de
militaribus expeditionum munitionumque scalis non est