Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
autem multo fieri posse lautiora intelliget: ea tractabit arti
ficio et meditatione ut corrigat atque emendet.
Quin et quæ
alioquin erunt non pessima enitetur ingenti uiribus reddere me
liora: semperque acri et concitata rerum optimarum peruestigatione
maiora concupiscens ingenium exercebit atque augebit.
Eoque pa
cto non dispersas modo et quasi disseminatas / uerum etiam intimis
penetralibus / ut ita loquar / naturæ conditas laudes omnes ad se
colliget: animoque concipiet / quas in suis opibus cum mirifico lau
dis et gloriæ fructu conferat.
Gaudebit et aliquod in medium suo
depromptum ingenio afferre: quod admiremur / forte quale fuit
illius inuentum: qui ædem struxit sacram nullo adhibito ferramen
to.
Quale ue illius / qui romæ stantem transtulit colossum atque
suspensum: cui operi quod etiam faciant ad rem quattuor et uiginti exer
cuit elephantos.
Quale ue illius qui ex fodina labyrinthum
aut templum aut quoduis utile usibus et præter spem effecerit.
Ne
ronem architectis usum referunt prodigiosis: quibus nihil uenie
bat in mentem / nisi quod efficere homines uix possent.
Hos ne
quicquam probo.
Verum ita uelim comperent sese / ut semper omni in re uti
litati et frugalitati primas dare partes uoluisse præse ferant.
Quin et cum ornamenti gratia omnia fecerit tamen ita parabit ut in
primis utilitatis gratia id fecisse non neges.
Et probabo si no
uis inuetis operum probatissimæ rationes ueterum et illis noua in
genii commenta non deerunt.
Itaque hunc in modum uires ingenii
sui usu et tractatione rerum quæ ad hanc eruditionem multa cum
laude assequendam conferant excitabit: officiique putabit non eam
solum facultatem habere / qua si careat / non is sit / quem sese esse pro
fiteatur.
Verum bonarum omnium artium cognitione et cultu quantum
ad rem faciat ipsum se muniet: promptum expeditumque reddet / quo
ad plura aut maiora in ea re adiumenta doctrinæ non deside
ret: sibique nunquam ponendum studium: nunquam cessandum statuet ab
industria / usque sentiat se his esse persimilem: quorum laudibus ad
di amplius nihil possit.
Neque sibi satisfactum putabit: siquid
uspiam erit ulla ex parte conferens: quod arte et ingenio pos
sit consequi: ni id præhenderit / penitusque tenuerit: atque pro