Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
quando quidem ille expeditiores auras excipiant: hæ minoribus
radiorum circulus offendatur: & satis habebit assiduo circunful
gente sole luminum is locus in quo magis umbræ gratia homines
quam luminum conuenerint.
Contra hibernis in diuersoriis fenestræ
directis solibus patebunt: si erunt adapertæ: sed uentis non ita pa
tebunt si erunt sublimes: nam recto cursu uenti stantes incolas non
impetent.
Cæterum lumina unde uis excepturus sis / haberi ea in
promptu est / unde celum liberum intuearis: Et omnes apertiones
quæ luminum excipiendorum causa factæ sint / nullo pacto conde
cet posuisse infimas.
Vultu enim lumina spectantur / non pedi
bus: tum & euenit istiusmodi ut unius aut alterius hominis obiec
tu lumina intercipiantur: locusque deinceps reliquus reddatur ob
scurior.
Quod quidem incommodum non fit lumine ducto a su
blimi.
Hostia fenestras imitentur: ut pro loci frequentia & u
su maiora aut minora / plura paucioraue adhibeantur.
Sed in utris
que obseruatum uideo / ut publicis ædificiis complurime horum in
primis generum apertiones fierent: Eam rem nobis theatra atte
stantur: Quæ si recte interpretamur / tota constant apertionibus
cum scalarum / tum maxime fenestrarum & hostiorum.
Atqui apertiones quidem ita locasse oportet ut amplioribus pari
etibus non minime ponantur apertiones & modicis parietum fron
tibus nihilo uastiores adigantur quam usus postulat.
In huiusmo
di apertionibus alii alia probarunt liniamenta: Sed probatissimi
ubi licuit non nisi quadrangulis & rectilineis usi sunt.
Tandem
in hoc omnes conueniunt / ut pro ædificii amplitudine et figura
uticunque ille quidem sint accommodentur.
Tum & hostiorum apertiones ita constituendas ducunt / Vt alti
ores omnino sint quam latæ: Et ex his quæ altiores sint duos hæ
capiant continuos circulos.
Quæ uero humiliores altitudinem ha
beant diametri eius quadrati cuius sit latus ima hostii ipsius lati
tudo.
Et posuisse hostia illic conuenit / unde in quasque partes
ædificii commodissimus quoad fieri possit aditus præbeatur: tum
& gratiæ studuisse oportet in huiusmodi apertionibus / Vt ma
gnitudinibus coæquatis dextera sinistris respondeant.