Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
eius ipsius duodecima.
Quam partem esse nobis pro socco
uolumus.
latitudo autem ducetur a quadrangulo infimo sa
cello quod in prima crepidine constitutum sit hunc scilicet
in modum.
Latus enim sacelli istius quadranguli in partes
diuidetur duodecim: ex his abiecta parte una id quod resi
duum sit / dabis proximo primo nodo.
Rursusque nodi huiusce
primi diametrum diuidito in partes itidem duodecim: exque
partibus his nodo secundo partes dabis undecim.
Tertium
uero nodum pari ratione ex sui undecima graciliorem effi
cies quam secundas.
Hac gradatione assequemur id quod in co
lumnis plerique docti ueteres probarunt / ut sit truncum opis imo in
pede crassius ex quarta quam in uertice.
Nodis columnæ cum
ornamentis appingentur nihilo plus octaua / nihil minus sex
ta.
Tum et nodo cuique atque itidem sacello aptis locis adape
rientur fenestræ et scafi cum ornamentis quæ illis debeantur.
In fenestra apertionis uacuum non plus capiet quam dimidium
intercolumnii sui.
Sextus summus gradus operis istac in spe
cula qui quidem supra tertium quem dixi nodum apponetur:
quadrangulum erit opus: et statuetur eius altitudo atque item
latitudo: ut tertiam diametri ipsius supremi nodi non plus
capiat quam bis.
Huic ornamento erunt solum columnæ angu
lares adpactæ pilis: quibus testudo incumbat.
Aderunt et trabs
et capitula et istiusmodi ornamenta.
Sed media parietis isti
us spatia fient ueluti in quadriuiis peruia.
Septimo et ultimo gradu excitabitur nudis atque expeditis co
lumnis quaque undique peruia porticus rotunda.
Columnarum
erit longitudo cum ornamentis / quanta et in area istac sit
diameter.
Diameter uero ipse ex amplitudine sacelli sub se
statuti quartam capiet ter.
Tectum imponetur huic ipsi co
lumnationi circulari sphericum.
In sacellis uero quæ quidem erunt rectilinea et quadran
gula / surgent in angulis extremis cristæ.
Earum tanta erit
proceritas: quanta est sub se coronæ fasciæque et ima trabis