Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
radices abrodendo sub ea cauet totam accliuitatis molem in se im
pendentem commouet: ex quo magna pars urbis soluitur et laba
scit: Et mihi quidem uehementer probantur sacella compluscula
quæ ad basilicam maximam in uaticano hinc atque hinc circum a
ream adacta sunt: Nam istarum quidem eæ / quæ intra excisum:
& infossum montem positæ ad parietem basilicæ cohærent per plu
rimum adminiculi et commoditatis præstant: molem enim continuo
ingrauescentis montis substentant: et per obliquum montem suf
fluentem humiditatem intercipiunt: atque in eundem aditum interpel
lant: quo fit ut basilicæ primarius paries siccior firmiorque reddatur
Quæ uero sacella alterum ad infimum obliqui montis latus assi
dent: ea quidem totam superiorem complanatiorem factam opere
arcuato sistere / & pronos omnes telluris lapsus coercendo facile
possunt ferre.
Et eum etiam architectum / qui Romæ ad latonam
templum struxit / per quam recte consuluisse operi & substructuræ ad
uerti: Angulum enim areæ ita porrexit intra super insidentem mon
tem / ut urgentem ponderis uim duo directi parietes tolerarent /
& obiecto angulo aduersam molestiam diuiderent atque dissiparent
Atqui postea quam de ueterum laudibus dicere aggressi sumus / qui
prudenti consilio ædificarunt / illud nolim præteriisse quod in men
tem redit & ægregie facit ad rem.
Extat architecti per utile insti
tutum apud Venetias in templo Marci: Aream enim totius tem
pli cum confertissime obsolidaret pluribus puteis refossam reliquit:
quo siqui forte flatus terræ subter conciperentur / facilem sibi exi
tum uendicarent: Postremo areas uniuersas / quas tecto feceris op
tas ad libellam coæquasse condecet.
Quæ uero sub diuo relictæ
sint a libella ipsa non plus quam ut imbrium defluxus efferant depri
mendæ sunt.
Sed de his hactenus & fortassis plura quam hic locus po
sceret: Nam pleraque harum rerum quæ diximus ad murorum opus
faciunt: Sed ita incidit / ut quæ natura admodum inter se connexa
sunt / ea & nos dicendo non segregarimus: Sequitur ut de partio
ne dicendum sit.
Tota uis ingenii: omnisque rerum ædificanda
rum ars et peritia una in partione consumitur.
Integri enim ædifi
cii partes: et partium singularum integras / ut ita loquar / habi