Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Nanque alius integer: alius comminutus: alius compositus est.
In
teger is est qui circuli mediam partem occupat / hoc est / cui corda
integri est circuli diameter: Comminutus: cui corda est minor di
ametro: estque perinde idem is arcus comminutus semicirculi pars:
Compositus ex duobus comminutis constat: efficitque ea dere in sum
mo angulum arcubus se se mutua iunctione intersecantibus: quod
neque integro neque comminuto euenit.
His cognitis rem sic prose
quemur.
Arearum alia angularis: alia circularis.
Angularium alia
penitus rectis lineis.
Alia rectis & flexis mixtim conclusa est: Quæ
uero angularis flexis pluribus sit lineis posita / nullis inter missis
rectis me in ueterum ædificiis inuenisse non memini.
At in his
obseruanda ea sunt / quæ in totis ædificii partibus uehementer ui
tuperantur si desint: et non sine gratia et commoditate habentur:
si adsint: hoc est ut cum angulis: tum lineis: tum etiam partibus
quibusque uarietas quædam adsit: Ne nimium quod frequens / neue omnino ra
ra / sed ita ad usum et gratiam posita / ut integra integris: et pari
bus paria conrespondeant.
Rectis angulis percommode utuntur:
Acutis angulis nemo usus est et minimis in areis & neglectis nisi
inuitus et cogente aut locorum aut dignarum arearum ratione et modo
obtusos angulos satis decentes putarunt: sed hoc seruarunt ut nu
mero essent nusquam dispares.
Aream omnium capacissimam et in
qua sapienda seu aggere seu muro minus impense habeatur / eam esse
affirmant quæ fiet rotunda: Proximam huic putant quæ plurimos
habeat proiectos angulos: Sed esse oportet angulos omnino compares
mutuoque correspondentes atque coæquabiles omni in area.
Atqui
has quidem in primis comprobant / quas intelligant parietes attol
lere commode ad operis altitudinem recte statuendam uti ea est:
quæ sex / quæue octo habeat angulos.
Vidimus et aream angulo
rum decem aptissimam & uenustissimam.
Est et ut recte poni an
gulorum area queat duodecim atque item sexdecim: Vidimus qui
dem quatuor & uiginti angulorum aream: sed rariora istec.
Laterum li
neas ita causae oportet ut e regione oppositæ coæquales sint: et nusquam lon
gissime lineæ toto in ope breuissimi uno perducto adigentur: Sed
erit inter eas pro rata rerum iusta & condecens proportio.
Angu