Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
cætera generis eiusdem: de quibus suo loco distinctius loquemur
Aliud enim foro / aliud theatro / aliud palestræ / aliud templo spa
tii locorumque debetur.
Itaque pro cuiusque ratione et usu habendus
areæ situs erit & modus.
Verum hoc loco ut generatim ista / uti
cepimus / prosequamur / ea tantum attingemus: quæ fore necessa
ria arbitramur / Si prius de lineis aliqua retulero / quæ ad rem com
mode exprimendam faciant.
Nam de areæ descriptione tractanti
bus conuenit ut de his transigamus / quibus ipsa perscriptio anno
tatur.
Omnis igitur perscriptio lineis fit & angulis / Lineæ qui
dem sunt extrema perscriptio / qua integræ areæ spatium circun
cluditur.
Hanc uero ad perscriptionem pars illa superficiei substi
tuta / quæ intra duas mutuo se se intercidentes lineas continetur /
angulus dicitur.
Atqui ex mutua quidem duarum linearum inter
sectione quatuor conscribuntur anguli: Quorum si erit quisque
quibusque trium reliquorum equalis / recti nuncupabuntur: Et qui
recto minores erunt / acuti appellabuntur: ut qui recto ampliores
obtusi dicentur.
Linearum item alia recta / alia flexa / cocleas &
uerticosas lineas hic non est ut referam.
Recta linea a puncto est
ad punctum ob longa perscriptio / ducta ita ut fieri nulla possit
breuior.
Flexa linea pars est circuli.
Circulus est ea perscriptio
facta ab altero duorum punctorum: qui in eadem superficie ita
sit circumactus / ut toto perscriptionis ductu semper neque plus: ne
que distet minus a medio immobili / quem obambiat puncto / quam cum
primum circunduci occeperat.
Sed his addendum quod flexa line
a quam esse partem circuli diximus / apud nos hic architectos si
militudinis gratia arcus uocatur.
Et quæ linea aduobus extremis
punctis flexæ lineæ directa ducitur pari similitudine corda nun
cupabitur.
Et quæ linea a puncto mediæ corde coæquabilibus utris
que angulis ad arcum usque perducta extiterit / sagicta appellabitur
Et quæ linea a puncto immobili / quod intra circulum est ad flexam ean
demque extremam circuli lineam perduceretur / radius dicetur.
Et puncto quod
huic immobili / quod medium intra circulum assidet centro nomen
erit: Et quæ linea recta per centrum transiens duobus locis flexam circu
li lineam secabit / diameter appellabitur.
Inter arcus item differentia est