Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Et faciat ad rem quod aiunt in crasso aere minus famescimus: In
tenui plus sitiunt.
Neque non condecet ex aliorum animantium
forma atque effigie futuras hominum habitudines coniectasse.
Nam si iumenta & pecora firmissima / & membrorum amplitu
dine atque protensione multa esse illic uiderint / tales se habituros
itidem filios poterunt non iniuria sperasse: Neque ab re erit si a
corporibus reliquis / quibus uitæ uigor extinctus est / inditia sump
serimus aeris atque uentorum.
Namque ex proximis ædificiorum
structuris ea didicisse possumus: Quæ si erunt facta scabra & ca
riosa / inditio erit aduentitia inde mala confluere.
Arbores etiam
in unam aliquam partem quasi communi consensu proclinatæ:
aut refractæ in festis uentorum motibus cessisse ostentant.
Ipsaque
rediuiuia saxa locis innata / aut posita / si summotenus plus satis
putria facta sunt: Variam loci intemperiem nunc ardescentis /
nunc torpentis aeris attestantur.
Et uitanda nimirum hæc in pri
mis erit regio / qua uehementes istiusmodi temporum tempesta
tumque motus crassentur: Nam mortalium corpora si caloris aut
frigoris acri appellente ui occupentur / illico tota corporis coag
mentatio: & singularum partium connexio labefactatur ac solui
tur: & ad morbos immaturamque senectutem compellitur.
Vr
bem sub montibus / quæ ex procliui solem spectet occidentem: uel
ea re maxime insalubrem esse affirmant: quod mox anhelitus noc
tis et umbræ gelidiores sentiantur.
Conuenit etiam præteritorum temporum uicissitudine ex pruden
tum obseruatione repetita / si qua sunt etiam rariora omni diligen
tia præcogitasse.
Nam sunt loca quædam quibus inest natura oc
cultum quippiam / quod ad felicitatem atque infelicitatem faciat.
Locris et Crotonæ nunquam fuisse pestem referunt.
In insula cre
te nullum nocuum uersari animal. Apud Gallias raro uisum
oriri monstrum annotarunt.
Alibi neque æstate feruenti: neque
hyeme fulgurare affirmant physici.
At in Campania inquit
Plinius per id tempus ciuitatibus ad meridiem positis fulgu
rat.
Ceraumnia apud Epirum montes ferunt dictos a cre
bris fulminibus.
Tum & Beumnium insulam