Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
& in modico imbibito humore continuo madescat: & terrenum
uaporem ualitudini hominum uehementer noxium assiduo effu
met.
Non illic ualebunt ingenia hebetatis spiritibus: Non illic
durabunt corpora.
Commaceratis compagibus putrescent libri:
arma & quæcumque in horreis erunt: marcescent denique / uitiabun
tur uliginis exuberantia.
Tum si eo ingreditur sol undique reci
procatis radiis torrebuntur: Si non excipient soles / crudescent um
bra / atque torpebunt.
Adde his quod uentus si eo penetrat quasi cana
libus coarctatus durius et molestius furit quam par est: Si non ingre
ditur fit ut concretus illic aer ut ita dicam / lutescat: Conuallem
enim istiusmodi possumus non indecenter lacunam stagnumue
putare aeris.
Itaque erit quidem loci forma et digna et amæna: quæ
nequaqua humilis et quasi immersa: sed quæ celsa & admodum spe
culatrix fiet: et quo lætissimus aer assiduo aliquo spiritu mouea
tur.
Habebit præterea earum rerum copiam: quæ usui et uolupta
ti usque futura sint / aquam / ignem / escam: Sed in his seruandum erit
nequid inde saluti et rebus hominum officiat: Aperiendi gustan
dique fontes: Spectandæ & ignibus aquæ ne quid uiscosi / mucidi
crudulentiue in se admixtum habeant: quo incolæ in morbos in
cidant: Sino illud quod aquis fit / ut gutturosi calculosique reddan
tur.
Sino & rariora illa aquarum miracula: quæ et docte et elegan
ter colligit Vitruuius architectus.
Extat Hippocratis physici
sententia / aquam non depuratam sed grauem & sapore non decen
ti qui biberint: hi uentre æstuoso et tumenti fient: Cætera corporis
membra cubiti / spatule / facies reddentur pænitus extenuata: &
mirum in modum gracilia.
Adde quod uitio splenis male concre
to sanguine inmorbos incident uarios et pestilentes.
Estate prolu
uie uentris fluente bile et dissolutis humoribus deficient: Tum et
morbis grauioribus atque diutinis integrum per annum laborabunt: a
qua intercus et præcordiorum angustia et anxietatibus laterum
urgebuntur.
Iuniores bili atra insanient: senes humorum incendio
flagrabunt.
Feminæ ægre concipient: et per quam difficiles partus e
nitentur: Omnis denique ætas et sexus morte immatura intempe
stiue cadet acta morbis atque absumpta: Dies uero uitæ istorum aget