3

Sint enim duo pondera

AB in aliquo vecte, A ma
ius, B minus; quorum si
mul ita in vecte disposito
rum sit centrum grauitatis
C. sit autem sub vecte in
ter CA fulcimentum in D.
& quoniam pondera AB penes C grauitatis centrum inclinan
tur? tunc C deorsum naturaliter mouebitur; ac per conse〈qué〉s
pondus quo〈que〉 B deorsum tendet. Sed si B deorsum mouetur,
A certè sursum eleuabitur. quippe quod, quamuis, vt graue est,
at〈que〉 solutum abs〈que〉 connexione ponderis B deorsum tende
ret; attamen vt adnexum ponderi B, intercedente vecte AB,
sursum mouebitur: & (vt ita dicam) pondus A contra pro
priam naturam naturaliter ascendet. Vndè perspicuum est, hos
motus effectus esse naturales. Quid igitur efficit ars ipsa? nil
fanè aliud, quàm quòd resita disponit, & accomodat; vt simi
les effectus inde prodeant at〈que〉 si naturales omnino existant,
quare opus erit, ut Ars naturam immitetur, siquidem effectus
naturales prouenire debent. propterea vectem, fulcimentum
què eodem modo disponit; & loco ponderis B aliquam con
stituit potentiam, quæ pręmendo parem vim habeat grauita
ti ipsius B; at〈que〉 tunc ipsa potentia mouens, quę minorest gra
uitate ponderis A, ipsum A grauius nihilominus attollet.
quod quamuis propriæ ipsius naturæ repugnet, naturaliter ta
men ab ipsa potentia in B existente sursum feretur: res enim ita di
spositæ talem habent naturam, vt A quidem sursum, B vero
deorsum moueri debeant. quę sanè ex nostro Mechanicorum
libro, & ex ijs, quæ in hoc pertractantur; compertissimè red
dentur, & quod diximus devecte, de alijs quo〈que〉 in strumen
tis mechanicis intelligendum est. quorum quidem apparatus
sunt artis opera, effectus autem ipsius penè naturæ: cùm eius
momenta, inclinationesquè sequantur, veluti præcipuas eius
modi operum effectrices causas: quippè quæ sunt omnino ad
mirabiles, ac pręstantissime; 〈que〉madmodum ex ipsarum con
templatione patere potest. cuius rei argumentum illud indicasse sat
esto, nimirum eas à summis uiris, Aristotele, & Archimede fuisse