Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
fossæ coadiutum constare sola potest infarctura: hic alter plerisque
componitur / uti mox referam partibus.
In pariete primariæ in
sunt partes: ima quæ ilico supra fundamenti infarcturam surgit:
hanc si ita licet appellabimus podium suggestum ue: Media quæ
parietem circumambit atque amplectitur: hanc procintum dicunt.
Suprema hoc est pars ea quæ ultimum parietis illaqueamentum
habeat: hanc demum coronam nuncupant.
Sunt et inter prima
rias parietum partes uel in primis præcipue anguli et insertæ con
ceptæque seu pilæ / seu columnæ / seu quiduis istiusmodi: quod qui
dem substinendis trabeationibus arcubusque, tectorum illic colum
narum sunt loco: quæ omnia appellatione ossinum ueniunt.
Sunt
et apertionum stantia hinc atque hinc labra: quæ angulorum colum
narumque
insimul naturam sapiunt.
Præterea et apertionum tec
tum hoc est superliminare / siue recto sit positum trabe: siue arcu
ducto ipsa / inter ossa computabitur: Nam esse arcum quidem
non aliud dicam / quam deflexam trabem: et trabem quid aliud quod in
transuersum positam columnam: Quæ autem inter has primari
as partes intercurrunt atque extenduntur / recte complementa nun
cupabuntur.
Vniuerso etiam in pariete aliquid esse quod ipsum
cunctis / quas hic recensuimus / partibus conueniat: hoc est media
muri infarcinatio: et gemini hinc atque hinc seu coria nuncupes:
seu cortices: quorum alter extrinsecos uentos solemque excipiat:
alter intestinam areæ umbram foueat.
Sed corticis infarcinamen
torunque inter se ratio pro structuræ uarietate uaria est.
Structuræ
genera sunt hæc: ordinarium: rheticulatum: incertum.
Et hic illud
Varronis non nihil faciet ad rem: quod refert tusculanos quidem
septos ad uillas ducere structura ex lapide.
In agro uero gallico
ex coctilibus lateribus: In sabinis crudo: per hispanias terra ex
lapillis composita ædificare.
Sed de his postea.
Ordinaria ea struc
tura est in qua lapides quadrati / seu iusti / seu potius prægrandes
coaugumentantur: ita ut sint suis lineis ordine ad regulam libellam
et perpendiculum positi: Qua structura nulla est firmior / nulla con
stantior.
Rheticulata ea est in qua lapides quadrati seu iusti seu
potius minuti ponuntur non iacentes in latus / sed in angulum stantes