neque syluis: sed crebris uentis & tempestatibus agitate creuerint /
firmiores illas quidem crassioresque esse: sed breuiores nodosioresque
quam quæ in conualle & loco a uenus tuto excreuerint. Tum & arbo
res ortæ in locis humidis atque opera cis molliores putant: quam quæ in
apricis atque siccis coaluerint. Et quæ ad boream nascantur aptio
res esse quam quæ a borea ad haustrum declinent. Et quæ locis a sua
natura sint alienis natæ non secus atque abortiuas respuunt. Et me
ridianas quidem præ duras fore: sed medullis contorqueri & mi
nus coequabiles præstare se ad opus exequendum: Praeterea ari
das natura atque adcrescendum tardas robustiores esse quam quæ laxe
& fecundæ sint. Nam quod in his femineam / in his uero alteris
masculinam esse naturam putabat Varro: & candida quæque li
gna minus esse densa & magis tractabilia / quae quibus color quiuis
infusus sit. Et ponderosa quidem omnis materia spissior duriorque
leui est. Et quo quæque leuior / eo est fragilior: & quo crispior / eo
astructior. Tum quibus natura dederit / ut diutius in uita uige
ant / dedisse etiam ut abscissæ tardius corrumpantur. Omni etiam
in ligno / quo minus medullæ inest / eo natura illi acrior et robu
stior est: quæ partes ad medullam proximiores sunt / duriores
hæ quidem cæteris / ac densiores sunt. quæ cortici propinquiores
sunt neruo tenaciore sunt. Et enim in arboribus ueluti in
animante pro cute esse statuunt extremum corticem: pro carne
id quod ad cutem subest: pro osse id quod ad medullam circum
obuoluitur: & nodos in plantis per similes esse neruis putabat
Aristoteles. Ligni partem omnium pessimam alburnum depu
tant / cum alias ob res / tum quod teredinibus infensa sit. Adde his
quod partes materiæ / quæ dum staret arbor ad solem meridiem ur
gebatur / aridiores erunt cæteris et gracidiores tenuioresque / tamen
densiores: habebuntque medullam ista exparte cortici uiciniorem.
Et quæ item partes telluri et radicibus fuere finitimæ / stabunt il
le quidem cæteris grauiores huius signum quod aquis ægre adna
tabunt: et arboris cuiusque pars media crispior: & maculæ uti
cunque sint / quo radicibus adiunctiores eo amfractiores intimas ta
men quasque partes supernatibus constantiores et commodiores ducunt.