Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Tu paratis rebus illinc læsam columnam eximito: et loco
integram substituito.
Quod si ex materia fulcire et subiici
bus eniti libuerit: ex trabibus stateras submittito: et produ
ctum earum sportulis harena onerato.
Extollent pondus sen
sim sine ulla quassatione coæquabiliter: et paries si a perpen
diculo discesserit: statuito tigna ut hæreant adpacta parieti.
His singulis adiicito singula fulcimenta ex materia bene ua
lida pedibus imis a pariete diuaricatis.
Tunc uectibus aut
cuneolis sensim stringito / ut parietem urgeant.
Sic distribu
tis conatibus compingendo paries ad perpendiculum resti
tuetur.
Si id non licuerit / firmabis fulctura trabium firmo
in solo: et trabes bene picabis pice et oleo: nequid calcis con
tactu uitientur.
Mox astruito quadrato ex lapide anterides:
ita ut picata fulctura conuestiatur.
Incidet forte ut colossus ædicula ue in alteram partem to
ta cum basi proclinati sint: tunc subleuabis qua subsidant:
aut subdemes qua præsurgant.
Audax utrumque opus.
Prius
igitur et basim et quæ dissolui motu possint tignis et omni
illaqueatione bene coniugato et concingito.
Cingendi ge
nus commodum / ergascula cuneis perstricta subleuabimus sub
missa trabe in modum uectis: quod ipsum stateram nuncu
pauimus .
Subdemes fossura sensim producta.
Ea fiet sic.
Nam
incipies a medio lateris sub ad radices imi pedamenti: et illic
ad profundum subcides apertionem non multum latam: al
tam uero quoad eam ordinariis lapidibus firmissimis sub
stitutis positis ad arbitrium subinsternere.
Apertionem hanc
substruendo non ad summum usque penitus completam reddes:
sed palmos aliquot relinques in uacuo: quos cuneis robusteis
non inter rarissimis complebis.
Pari deinceps opere totum
suffulcies latus istic sacelli: quod inde pressius sidere uelis.
Ista ubi onus susceperint / tu belle et cautissime cuneos ipsos
submoueas: pronum parietem ad iustam perpendiculi recti
tudinem restitues.
Mox quæ inter cuneos interuacua pateant
subfirmabis cuneis ex lapide firmissimo.
Apud romam ad