Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
dem ut premendo / et se se inferendo in profundum pondus
ipsum sedem illic petar firmissimam.
Sin autem fluuius per
henni erit altitudine ut ratis hasce posuisse non liceat: tunc
his utemur argumentis quibus pontium pilas excitari suo
loco diximus.
Corroborabitur etiam littus maris aggeribus: sed non iisdem est
quibus et fluens.
Nam fluentium quidem aquæ iniuriis læ
dunt uia non eadem / qua fluctus maris.
Etenim mare aiunt
suapte natura quietum esse atque tranquillum.
Sed uentorum
agitari pellique pressura: fierique hinc ut surgentes undarum or
dines littus petant: quo loci si transuersum et præsertim aspe
rum quid atque hirtum sese illis obiiecerit: totis illæ quidem
illic pectoribus impetunt: relixæque resiliunt et infriguntur:
atque sic ex alto irruentes solum commouent: assiduaque mo
lestia excauant atque demoliunt quicquid obuersetur.
Hoc
ita euenire indicio sunt fundi altitudines: quas ad rupes ma
ritimas inuenias.
Sin autem facili et depressa accliuitate sese
littus subactum undis præstiterit non habens perinde com
motum mare / qui cum æstu feruidiore pugnet / ponit impe
tus, et in se undis mollioribus reciprocans remoratur: et siquid
ex commotionibus harenarum corripuit atque conuexit / in
terea destituit / et loco relinquit quietiore: ex quo littora
quæ istiusmodi porriguntur ex humili campo in dies intra
mare excreta esse sentimus.
Vbi uero promontorium offen
derit mare / et subinde in sinum arcum ue littoris perfluxe
rit linea incurua / illic secundum littus citatum discursitat
atque obuergitur.
Ex quo fit ut locis eiusmodi passim pro
littore excauati productique canales hebeantur.
Alii mare
suapte spirare et respirare prædicant / annotaruntque hominem
nunquam expirare a uita / nili æstu decedente quasi argumentum hoc
de se præstet: cum nostra hominum uita ipsius maris animam mo
tumque aliquod habere affine et consonum.
Sed de his hactenus.
Cæ
terum maris quidem incrementa et decursus alioquin locis mutari pa
lam est.
Calcidicum mare singulos per dies sexies alternat fluctus