lædat / lædere aiunt tempore: et possunt nimirum grauius læ
dere quæ tardius sentiantur.

Denique inuenta et probata aqua prouidendum est ut bellissime
ducatur: aptissimeque usibus præbeatur. Aquæ ducendæ ratio
duplex est. Nam aut deriuatur aquario sulco / aut cogitur fistulis:
In utrisque aqua non mouebitur / nisi quo ea ducatur locus depres
sior sit quae unde motum inchoarit. Sed hoc interest quod deriuata
quidem aqua continuo descendat opus est: coacta aut insurgere
tantisper aliqua itineris parte potest. De his nobis dicendum est.
Ergo prius nonulla recensenda quæ ad rem faciant. Terram qui
ista inuestigarunt esse aiunt sphericam / tametsi multa ex parte
montibus asperam : multa etiam ex parte uestitam mari. Sed maximo in
orbe uix sentiri asperitatem: esseque id ueluti in ouo: quod cum
asperum sit / tamen in ea ambitus magnitudine minutas illas
prominentias non putari. Et constare quidem maximum terræ am
bitum stadia esse. Et inueniri montem nullum adeo excel
sum neque aquam adeo profundam / cuius perpendiculum milia exce
dat cubitorum quindecim: Ne caucasus quidem: cuius cacumen
ad tertiam usque noctis horam illustretur sole. Est in archadia mons
omnium maximus cyllenus. Eius perpendiculum metiti stadia non
excedere uiginti attestantur. Et mare putant habendum non secus
atque illimentum: quod sit ueluti in pomo æstiuus ros. Sunt qui
ioco dicant mundi opificem concauitate maris uelut: sigillo
usum fuisse: cum primo formaret montes. His addunt geometræ
quod egregie faciat ad rem. Rectam lineam quæ terræ globum conti
gerit si a puncto contactus ad mille passus in longum producatur /
fore ut interuallum illic quod inter eam et maximum terræ ambitum
sit no plus denos excedat digytos: ea re sulco aquario aquam
non moueri / sed stagnari in singulis octonis pactis stadiis ua
do sit depressiore pedem integrum quam fuit locus / unde incisa ripa
sit: quem locum iurisconsulti incile nuncupant dictum a sa
xi terræ ue incisione: quæ fiat aquæ ducendæ gratia. Sin
autem eo stadiorum octonum spatio pedes declinarit plus
sex / cursum aquæ reddi putant nauibus rapiditate incomo