Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
bymbrem præstare diurnis.
Ex his salubriorem putant eam quæ ce
ciderit flante aquilone.
Aquam pluuidam Columella fore ait
non pessimam / si tubulis fictilibus ducatur in cisternam contectam.
Sub diuo. n. et solibus facile putrescere: ligneo etiam uase as
seruata uitiis obnoxia.
Aquæ fontium etiam inter se differunt: eas
quidem quæ a monticulorum radicibus scaturiant putabat Hypo
cras esse omnium optimas.
Tum de fontibus ueteres sic statuebant.
ut inter optimos primo haberent loco fontem / qui septentriona
lem / qui ue æquinoctium ad solem orientem spectet.
Vltimo po
nunt loco fontem / qui meridiem.
Proximos optimis eos putant
qui ad exortus hyemales sint: et occiduos etiam non usque quaque
penitus aspernantur .
Qui locus rore et plurimo et leuissimo
esse udosus solet / is quidem suauissimas præbebit aquas.
Ros
enim non nisi quietis puris temperatisque aere locis inspergitur.
Theophrastus aquam terra infici arbitratur non secus atque in
fructibus succus uitis arborum que: qui omnes terram quam suxerint
et eas res quæ radicibus iunctæ sint sapiant.
Tot genera uini
haberi dixere ueteres / quot sint terræ glebæ /ubi uitis plante
tur.
Patauina dicebat Plinius uina salicem sapiunt / qua illi ma
ritant uites.
Cato uites docet ubi medicentur ueratro hærba
ad aluum sine periculo ducendam / manipulis eius hærbæ ad radi
ces inter ablaqueandum deiectis.
Hinc est quae aquas præferendas
putant / quæ ex petra rediuiua erumpant / quam quæ ex limoso sub
gemunt.
Sed præstare omnibus arbitrantur quæ ex ea tellure extil
larint: quam tu si in peluim aquæ admiscueris ut lutescat seda
to motu confestim sidat.
Et aquam colore / sapore odoreque non omnino
impuro relinquat.
Eadem ratione aquis quæ per saxa præcipites
uoluantur putabat esse optimas Columella quod aduentitiis mix
tionibus non inficiantur.
Sed aqua non omnis quæ per saxa fluat eius
modi est / ut eam egregie probem.
Nam si alueo decurrat cæco
ripisque multo umbrosis atque profundis incrudescit.
Sin aut al
ueo defluat patulo / tunc Aristoteli facile assentior.
Nam fer
uore quidem solis parte leuiori consumpta reddetur crassior.
Scri
ptores nilum fluminibus omnibus præferunt his de causis.
Primo