Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
descensus et ordinum lineæ mutuo concurrant.
Qui locus maxi
me perpromptus est illic / ubi musculi montium alter alteri cohæ
rentes sinum aliquem effecerint.
Præterea compertum fecere cutes
inter se uaria et diuersa esse natura ad aquas inbibendas ue ex
hibendasue.
Rubra. n. saxa ferme nunquam inueniri non aquosa:
sed assuesse fallere quod per interuenia quibus id genus lapidis
abundat / dilabantur.
Et silicem lapidem omnem succosum et rediui
uum: qui in radice montis interfractus et admodum asper sit /
aquam facile exhibere.
Terram quidem tenuem etiam exhibere copiam
aquæ: sed esse malo sapore.
Sabulum uero masculum et hare
nam quæ carbunculus dicitur aquas præbere minime incertas
ualde salubres et perhennes.
Contra euenire in cretam: quod. n. nimium
densa sit ex se aquam non præbere: sed aduentitiam sustinere.
In sa
bulo admodum exiles et limosas / et in profundo sidentes inue
niri.
Ex argilla aquam manare tenuem: sed cæteris dulciorem.
Ex tofo frigidiorem.
Ex nigra tellure limpidiorem.
Glaream ue
ro si solutior sit / spe fodi non certa.
Vbi uero densior coeperit
profundius fodi non penitu incerta.
In utrisque inuenta ubi sit /
haberi sapore bonam.
Arte etiam adhibita locum ipsum ubi uena
subest cognitum est / compertum dedere.
Sic. n. admonent.
Coelo
sereno mane ad diluculum procumbito: mentumque firmato ipso in
solo: inde circum proximam regionem quaque undique lustrato:
quod sicubi surgentes uapores uideris crispare aere quales ge
lida hyeme hominum anhelitus solent: illic aquam putato non de
esse: sed quo fias certior fodito locum fouea profunda et lata
cubitos quattuor: in ea circa solis occasum collocato aut te
stam nuper ex fornace exemptam: aut uellus lanæ sucidæ: aut fi
ctile crudum: aut nudum æneum uas inuersum et perunctum oleo / et
operito asseribus foueam / terraque insternito.
Postridie mane
si ponderi multum accesserit testa: si infusa lana sit: si comma
duerit fictile: si stillæ ad uas hærentes pendebunt: item si ardens
lucerna illic interclusa minus olei consumpserit: aut si illic
facto foco tellus sumarit: proculdubio aquæ non deerunt. Ista
quo tempore fieri magis conducat non satis explicarunt.
Sed