Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
retur et siti periclitaret / ex coniectura soli herbidi aquarum ue
nas adinuenisse.
Aemilius cum haberet exercitum apud olympum
et aquæ penuria laborarent: ex uiriditate syloarum admonitus
inuenit.
Quærentibus aquam militibus puella uirguncula uenas
quasdam uia collatina monstrauit: quas secuti fossores uberri
mum patefecere fontem: et fonti ædiculam iunxere: et rei memoriam
appinxere.
Terra si uestigiis pressa facile cesserit / et una pe
dibus adhæserit / aquam subesse indicat.
Sunt etiam indicia proxi
miora illic subesse aquam ubi ea nascantur et uigeant quæ aquas
optent / aut aquis producantur: salicta / camuscula / uincus / hæ
dera / et quæ non nisi multo humoris nutrimento ad eam qua sit
peruenire amplitudinem possint.
Quæ terra uites bene frondosas
alit: quæ ue præsertim hebulum et trifolium prunamque siluestrem fe
rat / bonum solum et dulces præstare uenas inquit Columella.
Tum et ranulæ et lumbrici copia et culices et cateruæ pusillo
rum uermium alatorum ubi uolitando inglomerantur / illic subli
tescere aquam indicant.
Quæ aut ingenii perspicacitas indagarit
hæc sunt.
Aduerterunt. n. perscrutatores cum reliquam omnem tellu
rem / tum maxime montes constare cutibus quasi paginibus aliis
densioribus / aliis rarioribus / aliis tenuioribus.
Et montibus
aduerterunt esse cutes hasce alteris alteras superimpositas atque
exaggeratas / ita ut extrinsecus exaggerationum ordines et li
neæ compactionum a dextris in sinistram sint ad libellam ductæ: in
trorsus aut uersus mentis centrum cutes deprimantur ad lineam obli
quam tota sublimi superficie in pronum coæquabili / sed ductu sui
atque successu ad intimum non continuato.
Nam in quosque singulos
centenos ferme pedes in transuersum descensum cute abruptæ gra
dibus subsidunt.
Ac deinceps ordinum interruptione istiusmodi
parili gradatione usque ad montis contra utroque ex montis late
re procurrunt.
His igitur perspectis acres ingenio uiri facile in
tellexere aquas seu genitas seu pluuias per intercutes atque in
terpacturas paginarum excipi: ex quo intima montis madida
redderentur.
Inde argumentum sumpsere / ut suffosso monte aquis
collitentes peterent ex eo præsertim loco ubi gradatiorum