Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
drangulos rotundosque labyrintbos pingebant / quibus pueri
exercerentur Vidimus per areas pictam hærbam uolutilem flagellis
undantibus late circumfusis.
Visuntur et qui trapetes in cubicu
lis instratos finxerint tessellatura ex marmore.
Alii corol
lis et ramusculis inspersere.
Laudarunt Osi illius inuentum:
qui pauimentum pergami strauerit: in quo reliquiæ a coena re
missæ apparerent: opus me superi coenaculo nequicquam indecens:
Agrippam percommode fecisse arbitror: qui crustis figulinis
pauimenta constrauerit.
Odi sumptuositatem.
Delectant quæ inge
nium ad uenustatem et lepiditatem attulerit.
In crustationibus
parietum nulla picturæ coniectatio erit gratior atque spectatior
quam quæ lapideas columnationes exprimat.
Porticum qua spatia
ri consuesset Titus Cæsar tersis foeniceis lapidibus distinxe
rat: quorum splendore quasi ex speculo omina uiderentur.
Anto
nius Caracalla princeps in porticu pinxit gesta et triumphos
patris.
Ipsum id etiam effecit Seuerus.
Agathocles aut non pa
tris res gestas sed suas pinxit.
Apud persas pingere aut ali
ud fingere ex uetere lege non licebat quam cædes a suis regibus
ferarum interfectarum.
Et certe suorum ciuium fortia et memoratu
digna facta uultusque tum in porticibus tum in tricliniis aptissi
me pingentur atque applicabuntur.
Statuas eorum quam rem pu. au
xissent .
C. Cæsar summa cum omnium approbatione sua posuit in
porticu.
Mihi hi quidem probantur.
Sed parietem nolim affatim
refertum esse aut simulachris aut signis aut penitus opertum
historiaque occupatum.
Videre hoc licet in gemmis atque maxime
in margaritis: si gregatim compingantur / sordescunt.
Velim id
circo certis aptis dignisque locis distinctas haberi per parietes
formas lapideas / ubi collocentur cum statuæ tum et tabulæ: qua
les triumpho detulit Pompeius: in quibus laudes rerum a se gesta
rum mari et terra pictæ intuebantur.
Vel adesse potius uelim
quæ poetæ ad bonos mores confinxerint: uti illud Dædali: qui
ad cumas in foribus Icarum uolantem pinxit.
Cumque pictura et poe
tica uaria sit: alia quæ maximorum gesta principum dignissima
memoratu: alia quæ priuatorum ciuium mores: alia que arato