Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
bebuntur apertiones et fenestrarum et hostiorum.
Fenestra si adape
rietur in pariete latitudinis / quæ natura sui breuior est quam sit
areæ longitudo / tunc fiet non plus unica.
Atque erit illa quidem
ita posita: ut in ea latitudinis linea breuior sit linea altitu
dinis : aut contra ut eius latitudo amplior sit quam altitudo: quod
genus fenestrarum accubantium dicitur.
Si igitur erit latitudo uti in
foribus retractior: tunc dabis ut sit uacuum apertionis a dextra
in sinistram pars totius parietis intimi nihil plus tertia / nihil
minus quarta, Apertionisque ipsius infima linea distabit a
pauimento nihil plus quam ex nona totius altitudinis quater:
nihil minus quam eadem ex nona bis.
Longitudo apertionis capiet
dimidiam latitudinis ter.
Itaque sic fiet si erit in apertione latitu
dinis linea quam altitudinis breuior.
Sin aut erit apertio a dex
tris ad sinistram laxior: et ab imo ad summum pressior: tunc ex to
ta parietis linea dabis amplitudini apertionis nihil minus dimi
diam / nihil plus tertiam bis.
Altitudo aut in ea fiet itidem aut ex
dimidia latitudinis: aut bis partem illius occupabit tertiam.
Sed binæ interstituentur columnellæ superliminaris sustinendi gra
tia.
Quod si erunt fenestræ habendæ in pariete prolixiore / tunc
fient plures / et numero impares.
Numerum probasse in his ma
iores uideo ternarium / et fient hunc in modum.
Tota parietis lon
gissima linea diuidetur in partes nihil plus septem: nihil mi
nus quinque.
Ex quibus tibi summito partes tris: easque fenestris sin
gulas singulis distribuito.
Altitudini autem apertionis dabis
quartam latitudinis septies: aut quantam nouies.
Quod si demum
placuerint fenestræ numerosiores: tunc id opus quando natu/
natu
ram sapiat porticus ab illis et præsertim a theatralibus dimensio
nes apertionum / quas suo loco diximus / transumentur.
Hostiorum
apertiones fient quales senatui curiæ ue deberi diximus.
Fene
stras ornabis opere corynthio: primarium hostium ionico: Fo
res tricliniorum et cellarum et eiusmodi dorico.
Hæc de lineis
quantum ad rem facerent hactenus.
Sunt præterea quæ adigas ornamenta priuatis ædibus ali
qua non prætermittenda.
Veteres in pauimentis porticus qua