Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Inde lego / phoebumque cio / musamque lacesso.
Et urbi sane uici
na iuuant / facilesque recessus: Vbi quæ libeant / ex libidine lice
ant.
Celebritatem dabit urbis propinquitas: uiæ claritas: regi
onis amoenitas.
Delectabit istic ædificatio: si tum primum ex
urbe egressis tota se facie uidendam obtulerit lætam: ac si ad se
proficiscentes illectet atque præstoletur.
Velim ea re elatula: et uelim
in eum locum uia præsurgat cliuo molli adeo ut uadentes fallat:
quoad conscendisse non ex alia re quam circunspectato agro id ex al
titudine loci sentiant.
Prati spatia circum florida: et campus
perquam apricus: et siluarum umbræ subgelidæ: et limpidissimi fontes
ac riuuli: et natationes: et quæ alibi uillis deberi diximus /
non deerunt ad uoluptatem æque atque ad usum.
Ceterum tota ædium
facies atque congressio / quod in omni ædificatione iterum atque iterum
conciliat ad gratiam peruelim penitus sit quaque undique illustris
atque admodum perspicua coelo latissimo plurimum admittat lu
cis / plurimum solis / plurimumque salubris auræ.
Nolo spectetur
uspiam aliquod / quod tristiore offendat umbra.
Arrideant omnia aduen
tu hospitis atque congratulentur.
Sub tecta ingressi in dubio sint
malint ne animi gratia istic residere ubi sint: an ulteriora petere:
quorum hilaritate ac nitore prouocentur.
Ex quadrangulis areis
rotundas: ex rotundis rursus angulares: ex his in eas progressus
detur: quæ neque totæ rotundæ: neque lineis omnibus rectis conclu
dantur;
Cumque ad sinum interiorem domus inieris non ad
erit ubi gradum descendisse oporteat.
Verum in ultimum
usque conclaue aut æquabili solo / aut limitibus modicis pe
netrabitur.
Sed cum partes ædificiorum inter se multum differant natura.
s. et
specie: de his omnibus nobis consideranda censeo quæ alibi etiam huic
loco destinata reliquimus .
Nam sunt quidem quæ tu seu rotunda fa
cias seu quadrangula / modo recte ad usum conferant minimi
interest.
Quanta uero eadem sint / et quibus locis dispona
tur plurimum interest : Et earum aliæ maiores fiant necesse
est.
Vti sunt ædium sinus aliæ minore indigent area: uti est
conclaue penetraliaque omnia.
Aliæ sunt mediæ uti coenacula atque