Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
propagarint.
Nam hi quidem inquit Tatius ex uetere more po
merium quoque ampliabant.
Quod fecisse Claudium prædicant.
Ergo aucta urbe antiquas portas utilitatis gratia seruandas
ducebant cum alias ob res: tum fortassis etiam ut essent in aduer
sis casibus contra irrumpentium hostium uim tutiores.
Deinceps
quod opus id celeberrimo staret loco: ea re illic captas ab ho
ste exuuias et notas uictoriæ deponebant.
Inde ceptus ornari
arcus est: adiectique et tituli et statuæ et historia.
Arcum aptis
sime astruemus illic: ubi uia in plateam aut forum terminabit:
et præsertim uia regia.
Sic. n. appello uiam quæ intra urbem
omnium dignissima est.
Atqui arcus quidem non secus atque pons
tris habebitur itiones peruias.
Mediam qua miles.
Hinc uero
atque hinc quibus matres: suique uictorem exercitum redeuntem ad
patrios deos consalutandos comitentur: et ouantibus plaudant ac
congratulentur.
Vbi arcum ædifices areæ linea quæ secundum uiam
sit / dimidium habebit eius lineæ: quæ quidem transuersam uiam
a dextris ad sinistram intersecet.
Et istius transuersæ lineæ lon
gitudo nihil capiet minus cubitos quinquaginta.
Opus hoc per
maxime pontibus simile est.
Sed constat pilis non plus quattuor:
apertionibus tribus.
Ex areæ linea breuiore hoc est quæ secun
dum uiam est / octaua ad latus areæ quod forum spectet: et rursus
ad alterum posticum latus areæ itidem octaua relinquetur / ut eam
occupent arulæ: quibus columnæ ad arcus excitabuntur.
Areæ
uero altera linea quæ prolixior est / hoc est quæ transuersam ad
uram obducitur / octo in modulos diuidetur: ex quibus duo
dabunt apertioni mediæ: singulis uero pilis et item singulis
collateralibus apertionibus singuli dabuntur moduli.
Pilarum
quidem latera mediana quæ ad perpendiculum usque ad medianæ ip
sius apertionis arcum ferendum tollentur modulos fient alta duos ad
dita et parte moduli tertia.
Eadem erit ratio laterum attollendorum in
reliquis duabus collateralibus apertionibus.
Ad sua. n. spatia si
mili dimensione referentur.
Testudo peruiis apertionibus erit for
nix.
Ornamenta quæ pilis in summo sub arcu et fornice extendentur
capitula imitabuntur doricum: sed habebunt lancis operculique