Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
memoria uisum opus elegans quasi metallorum princeps ho
nestari fucato artificio dedignetur.
Id si ita est deorum sta
tuas quas esse decentissimas affectamus auro facere non con
dicet.
Adde quod facile quidem acti cupiditate non barbam
potius auream abstulerint: quam totos integros deos colliqua
rint / si erunt auro.
Ex ære perplacebit: ni me quam perpurissimi
marmoris candor illectat.
Sed erit in ære quippiam quod
ex perennitatis fructu inprimis probem: modo fecerimus ta
les: ut maior sit detestandi facinoris ratio si deleuerit: quam emo
lumenti / si alios in usus conflarit.
Tales erunt quidem quas
malleo aut fusura tenui lamia ueluti sola ductas cute infor
marimus.
Scribunt simulachrum factum ex ebore tantæ ma
gnitudinis / ut id templi tecta uix caperent.
Non laudo.
Ap
tum enim esse oportet magnitudine formæque lineamentis:
et partium modo.
Et fortassis barba et supercilio seueriores
maximorum deorum facies cum molliori uirginum effigie
non belle condicunt.
Tum et raritas deorum augebit ni fal
limur uenerationem.
In ara percommode locabuntur bini:
aut nihilo plus quam tris.
Reliquorum numerus per scaphas
aptissimis sedibus disponetur.
Horum quisque deorum he
roum habitu et gestu suam quoad per artificem id pessis ui
tam et mores exprimat exposco.
Nolo quod pulchrum illi
ducunt / pugilem aut ludionem scænicum gestiat: sed ex uul
tu totaque corporis facie gratiam et maiestatem deo dignam
præbere de se uelim adeuntibus: ut quasi nutu et manu be
nignissime excipere: atque supplicantibus gratificari ultro
uelle uideatur.
Huiusmodi in templis ponendas statuas: re
liquas uero theatris et profanis edificationibus demandan
das statuo.
LEONIS BAPTISTAE ALBERTI DE RE
AEDIFICATORIA LIBER OCTAVVS
QVI PVBLICI PROFANI ORNA
MENTVM INSCRIBITVR.