Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
memphim statuam posuit accubantem: eius magnitudo pe
des erat septem et quadraginta: inque basi duæ astabant aliæ
pedes altæ uiginti.
Ad simandum louis statuæ appositæ erant
tres Memnonis opus mirificum: unico cæsæ in lapide: qua
rum una sedens tanta fuit: :ut eius pes septem excederet cu
bitos: et præter artificis manum atque lapidis uastitatem quod
mirere nulla erat in tanta mole fixura aut macula: cumque la
pides ad conceptas magnitudines non sufficerent: æreas con
flare posteri agressi sunt centicubites.
Sed præcæteris Semi
ramis cum et lapis deficeret: et maius aliquid concupisceret:
quam quod ære posset assequi: apud montem mediæ / qui bagi
stanus dicitur in petra stadiorum septem et decem suam in
sculpsit effigiem: quam centum uiri donis uenerarentur.
Il
lud de statuis minime prætereundum censeo quod apud Dio
dorum legimus: statuarios ægyptios tantum ualere solitos
arte et ingenio: ut ex uariis lapidibus diuersis positis locis
unum simulachri corpus conficerent conuentu partium adeo
perfinito: ut uno loco eodem ab artifice esse perfecta uide
retur.
Miroque hoc ex artificio celebre illud apud samios
phythii Apollinis simulachrum extitisse prædicant: cuius
media fuerit pars Thellesii opus: reliquam uero partem in
epheso Theodorus perfinierit.
Hæc animi gratia dicta sint:
quæ tametsi faciant ad rem plurimum: uelim tamen quasi ac
cepta referantur mutuo ex proximo qui sequetur libro: cum
de monumentis priuatorum transigemus: ad quam rem ista
maxime pertinebant.
Nam cum impensæ quidem magnitu
dine priuati superari a principibus haud facile paterentur:
cum et ipsi flagrarent auiditate gloriæ: uehementerque affe
ctarent quocunque daretur pacto nominis sui claritatem effun
dere: ea de re impensis quidem quoad fortuna suppeditabat
non pepercere.
Quod autem esset in potestate artificum: et
uiribus ingenii posset occupari: id totis studiis usurparunt.
Ergo lineamentorum elegantia et operis decentia maximis
regibus pares esse contendentes assecuti sunt meo iudicio ut