Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
phis.
Apud ascalum syriæ insigne fuerat templum in quo si
mulacrum locatum est Dercetæ uultu hominis: corpore po
stremo piscis: quod se illac in stagnum præcipitasset: additumque
est nefastum fore syrium qui piscem estagno degustasset.
Apud lacum fucinum mutinii Medeam angistem ad serpen
tis effigiem finxere quod eius ope serpentum iniuria liberati sint.
His persimile est hydra Herculis io et belua lernæ: et quæ
prisci poetæ carminibus expinxere: quæ mihi quidem com
menta uehementer probantur / modo ferant præ se quod uir
tutem sapiat: ueluti illud est quod illi ad sepulchrum Siman
dis insculpsere.
Stat. n. iudex et primatum conuentus ue
stiti sacris: eorum ex collo ad pectus pendet suspensa ueri
tas clausis subnutans oculis.
In medio est librorum cumulus
inscriptusque titulus.
Animi hac uera medicamenta sunt.
Sed omnium ni fallor egregius fuit usus statuarum.
Orna
mento enim ueniunt et sacris et profanis et publicis et priua
tis ædificiis: mirificamque præstant memoriam cum hominum
tum et rerum.
Et profecte præstantissimo ingenio quicumque
is fuit: qui eas adinuenerit statuas: una cum religione ortas
rabitrantur: et statuarum inuentores ætruscos fuisse prædi
cant.
Alii Telchines Rhodios primos fuisse rentur: qui sta
tuas deorum fabricarint: consuesseque illas scribunt religio
nibus abdicatas magicis nubes / imbres / et eiusmodi induce
re: nouasque formas animantium ad arbitrium immutare.
Pri
mus græcis Cadmus Agenoris filius statuas deorum in tem
plo consecrauit.
Apud Aristotelem primas athenis in foro po
sitas legimus Hermodoro et Aristogitoni: quod hi primum ty
rannidem substulissent.
Has Alexander absportatas a Xerse
ex susis restituisse atheniensibus meminit Arrianus histori
cus.
Romæ tantam affuisse copiam statuarum ferunt: ut al
ter adesse populus lapideus diceretur.
Rapsinates peruetus
ægyptiorum rex Vulcano posuit statuas lapideas cubitos
altas quinque atque uiginti.
Sosostris ægyptius se atque uxo
rem statua posuit cubitos alta duos et triginta.
Amasis apud