Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
quidem quæ nuda porticibus sit / magis ad rationes curiæ
et senatus pertinere arbitramur quam ad basilicam.
Et de istac
suo dicetur loco.
Basilicas aream habere oportet ita compa
ratam ut sit earum longitudo ad latitudinem dupla.
Conue
niet etiam habere ambulationem mediam utique et causidi
cam liberam et expeditam.
Quod si forte causidica amota
tantum erit habitura porticus hinc atque hinc simplices hunc
in modum finietur.
Latitudo enim areæ diuidetur in partes
nouem: ex quibus dabuntur quinque ambulationi mediæ:
singulis autem porticibus binæ.
Tum et longitudo itidem
in partes diuidetur nouem.
Ex his una dabitur sinui tribu
nalis.
Amplitudini uero tribunalis in faucibus dabuntur duæ.
Sin autem præter porticum addenda erit causidica: tunc areæ
latitudo diuidetur in partes quattuor: duæ dabuntur mediæ
ambulationi: singulæ autem singulis porticibus.
Rursus
longitudo diuidetur sic.
Nam sinus quidem tribunalis sibi
introrsus capiet curuatura sui partem longitudinis duode
cimam.
Apertura uero interualli capiet duodecimam bis et
eius insuper dimidiam.
Latitudo quidem causidicæ sibi par
tem longitudinis areæ capiet sextam.
Sin autem una et cau
sidicam et porticus habitura erit duplices: diuidetur quidem
latitudo in partes decem: ex quibus dabis mediæ ambulati
oni partes / tris uero in dextram / et tris alteras in sinistram
occupabunt porticus partitis spatiis inter se ex dimidia.
At
longitudo quidem diuidetur in partes uiginti: ex quibus da
bitur curuaturæ tribunalis pars una et amplius dimidia.
Aper
tioni autem ipsius tribunalis dabuntur tris: et amplius etiam
tertia.
Causidicæ dabuntur integræ partes nihilo plus tris.
Parietes basilicarum non erunt quidem crassi / uti sunt tem
plorum.
Non enim testudinum oneribus: sed trabibus /
et deliquiis tectorum substinendis excitantur.
Fient igitur
crassi ex parte uigesima suæ altitudinis.
Parietum alti
tudo pro fronte ad sui latitudinem spatii addet insuper di
midiam et nusquam plus.
In angulis ambulationum porri