Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
dæ sunt / diuidetur frons areæ in partes undecim atque dimi
diam.
Vbi uero columnæ ponentur sex / diuidetur in partes
octo et decem.
Quod si columnas posuisse oporteat octo diui
detur in partes quattuor et uiginti atque insuper dimidiam
ex quibus dabitur crassitudini columnæ pars una.
Templi pauimentum et spatia interiora sunt qui probent /
ubi gradum aliquem conscenderent: et locum ubi ara sacrificii
statuenda sit / omnino celsiorem exigunt.
Aditus faucesque cella
rum que pro lateribus sunt / alii omnino patulas / atque penitus
expeditas nulla parietis parte obducta relinquebant.
Alii
duas inter statuebant columnas ductis rationibus trabium orna
mentorumque a porticu / de qua nuper diximus: Reliquum ua
cui quod istic supra coronas esset / statuis et candelabris ha
bendis relinquebant: alii ad cellas huiusmodi pariete hinc
atque hinc producto arcebant fauces apertionis.
Parietes templi qui crassissimos attollendos putat dignita
tis gratia fallitur.
Nam corpus quidem cui membra plus satis tu
meant quis non uituperet?
Adde quod luminum commoditas tolli
tur laterum crassitudine.
Ad templum Pantheon præstantissimus
architectus pariete cum esset opus crasso / solis assibus usus
est: cætera complementa respuit: spatiaque istic quæ imperiti
compleuissent: scafis et apertionibus occupauit: eoque pacto im
pensam minuit: molestiam ponderum sustinuit: operique elegan
tiam adiecit.
Paries ex columnæ rationibus crassus habendus
est: ut in pariete altitudinis ratio ad crassitudinem sui æque
atque in columnis respondeat.
Annotaui ueteres in templis
assuesse frontem areæ diuidere in partes duodecim: aut ubi
esset opus robustissimum uoluere in nouem: atque ex his unam
dedisse crassitudini parietis.
Parietem in rotundis templis
nemo minus quam ex dimidia: complurimi duas ex tribus par
tibus diametri.
aliqui ex quattuor partibus sumpsere tris:
ad quas interiorem parietem usque ad testudinem attollerent.
Sed
peritiores istius circularis areæ ambitum diuisere in partes
quattuor: et earum unius lineam extenderunt: ad cuius logitu