Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
potius incauant ad partem cicli non plus quartam: et terminant
continuas excauationes in angulum.
Tertiam partem striarum
quæ infima in columnæ longitudine sit plerique omnes opplent
rudente: quo ab ictu et iniuria illesior columna sit.
Stria quæ
directam per columnæ longitudinem a summo ad imum ducta est /
efficit ut crassior intuentibus uideatur columna esse quam re ipsa
sit.
Quæ uero aduoluetur uariabit.
Sed quo minus a recta
perpendiculari linea diuertetur: eo columna crassior appare
bit.
Striarum uolutiones non plus tres: et nunquam minus quam inte
gram unam ponere assueuere.
Striam qualencunque duxeris a
summo ad imum continuata et compari perduci linea conuenit:
nequid excauationes non condicant.
Excauandi modum præsta
bit angulus normæ.
Est apud mathematicos linea a quo ue
lis puncto in semicicli ambitu constituto a diametri capita
perducta: illi normæ angulum rectum constituere.
Scalptis igi
tur striarum lateribus tam funditus deprimenda fossura est: quo
ad normæ angulus libere terminet.
Atqui striatis quibusuis
utrinque capitibus decens interuallum sinendum est quo a pro
ximis coronam circumstringentibus nextrulis uacua striarum
distinguantur.
De his hactenus.
Apud memphim circa tem
plum pro columnis colofos cubitos duodenos affuisse referunt.
Alibi columnas totas uolubiles apposuere uestitas pampinis
auiculisque diuulsis refertas.
Sed ad maiestatem templorum de
centius columna tersa et pura est.
Colliguntur dimensiones quædam quæ ad columnas in opus
componendas plurimum artificii præstet facilitatis.
Nanque nu
merantur quidem columnæ quæ in opere affuturæ sunt: ex illarum que
numero componendi ratio deducitur.
Atqui in doricis / ut
ab bis incipiam / si erunt illæ quidem affuturæ quattuor / di
uidetur frons areæ in partes septem atque uiginti.
Si affutu
ræ sun sex/ diuidetur in partes unam et quadraginta.
Sin
autem octo/ diuidetur in partes quinquaginta et sex.
Exque
his dabuntur partes duæ singulis crassitudinibus columna
rum.
In opibus autem ionicis ubi quattuor columnæ apponen