Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
gulula unius moduli corticis crassitudo excauabitur cana
liculo ad profunditatem dimidii moduli.
Nextruli latitu
do ad canaliculum pars erit quarta.
In medio frontis per ca
naliculum sculpentur frondes et semina.
Partes lancis quæ
pro frontibus capituli extant ouiculatas faciunt: et sub oui
culis distendunt baccas.
Contracturas laterum interuolutas
squamis aut frondibus circumuestiunt.
Tale igitur ionicum
capitulum est.
Corynthiorum autem capituli altitudo binos
capit semidiametros imæ columnæ.
Tota istac altitudo in
modulos diuidetur septem.
Crassitudo operculi modulum capit
unum: reliquos occupat uas: cuius fundi latitudo est / quan
ta in summo columna est præter proiecturas: eius labrum in
summo æquat amplitudine sui crassitudinem columnæ infi
mam.
Operculi latitudo modulos implet decem.
Sed decus
santur anguli ad modulum hinc et hinc dimidium.
Aliorum
capitulorum opercula lineis constant rectis.
Corynthiorum
opercula introrsus insinuantur / quoad distent flexitudines
inter se quantum est in uase fundi latitudo.
Operculi cima
tium ex tertia crassitudinis finietur: eius lineamenta erunt
qualia sumis columnarum scalpis apponimus.
Nextrulum et
funiculus uestiunt uas ordinibus foliorum duobus insurgen
tibus : et cuique ordini folia tribuunt octo.
Primis foliis lon
gitudo est ad modulos duos.
Secundæ itidem sese ad modu
los attollunt binos.
Residui autem moduli dantur canalicu
lis præsurgentibus ex foliis / et usque ad uasis altitudinem con
scendentibus.
Canaliculorum numerus sexdecim: quorum in
singulis frontibus capituli quattuor aduoluuntur / bini in dex
trum unico ex nodo: bini in sinistrum / altero unico nodo sese
ita deducentes / ut extrema pendeant sub angulis operculi cocleam
imitati.
Medii aut ad mediam fronte una iunguntur capitibus
sese quoque in anfractum implicantes.
Ad hosce medios flos insi
gnis ex uase superexcellit crassitudinem operculi non excedens.
Crassitudo labri ex uase circum apparet ubi canaliculi non