Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
quæ superastruantur in solido acquiescant.
Non erit solidum
si perpendiculum a pede superimpositi lapidis cadens sub se
aerem atque interuacuum inuenerit.
Idcirco cum excauarent or
biculorum canales cauere ne superastruendarum perpendicula istic in
fodiendo attingerent.
Thori prominebunt ex dimidia suæ
crassitudinis adiecta parte octaua.
Tum et thori crassioris
amplissimus circulus perpendiculo sui æquabit extremam
in basi lineam latastri.
Hæc Dorici.
Ionici quidem crassitudi
nem doricam probauere: sed orbiculos ingeminarunt: medi
osque duos anulos inter orbiculos adiecere.
Itaque bases altas
ex semidiametro imæ columnæ effecerunt: eamque altitudinem
diuisere in partes quattuor: unamque ex his dedere crassitudini
latastri.
Atqui latitudini quidem latastri ex hisce ipsis quar
tis dedere undecim.
Fuit igitur tota crassitudo basis quattuor:
latitudo aut undecim.
Conscripto latastro reliquum altitudi
nis diuisere in partes septem: atque ex his duas dedere crassitu
dini imi thori: et rursus quod præter thorum et latastrum esset
crassitudinis relictum diuisere in partes tris: ex quibus sum
mam dedere summo thoro: duas medias dedere duobus orbi
culis duobusque anulis qui quidem inter utrosque thoros pres
santur.
Orbiculorum anulorumque ratio fuit huiusmodi.
Nam spa
tium quidem ipsum quod inter thoros esset diuisere in partes
septem.
ex quibus singulas singulis anulis dedere: reliquas
sibi æquis portionibus orbiculi adscripsere: proiecturas in
thoris easdem obseruarunt / quas et dorici: in orbiculisque ex
cauandis pepercere perpendiculis superadiectarum partium: sed
nextrulos fecere ex octo suorum orbiculorum.
Alii sic execo
gitacunt præter latastrum diuidendam esse basis crassitudinem
in partes sexdecim: quas modulos appellamus: ex his tho
ro insimo quattuor: superiori thoro tris: orbiculo autem in
feriori tris et dimidium: superiori utique et tris atque dimidium:
duos autem modulos intermedios anulis tribuendos.
Hæc igi
tur lonici.
At corynthii ionicam atque item doricam basim proba
uere : passimque utrisque usi sunt.
Quin ad opus columnationum