Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
thiis uero capitulis columnam octo sui crassitudines longam
substituere.
His omnibus columnis bases altitudine coæqua
les inter se: sed lineamentis uarias substituendas putarunt.
Quid plura ?
Totis fere lineamentis partium inter se dissi
miles fuere.
In columnarum tamen ratione multa ex parte con
uenerunt.
Nam columnæ lineamenta de quibus superiore dixi
mus libro cum ionici / tum et corynthii / tum et dorici probaue
re: et in hoc etiam conuenerunt imitati naturam / ut truncos qui
dem columnarum in summo nunquam non graciliores habendos duce
rent quam in ' imo.
Fuere qui dixerint / crassiores in imo ponen
das ex quarta quam in summo.
Alii quod intelligerent prospectas
res eo minores uideri / qui uno ab oculo semotiores sint: con
sultissime idcirco prælongas columnas minus habendas gra
ciles putarunt in summo quam æque essent breues: atque de his ita
constituerunt.
Imam columnæ crassitudinem ubi ea quidem ad pe
dem usque quindenum futura longa sit diuidendam esse in partes
sex: atque ex his una parte abiecta reliquas quinque dandas su
premæ crassitudini.
Columnam autem a quindeno ad pedes usque
uiginti ita esse comparandam putarunt / ut ex tribus atque decem
partibus imi scapi undecim summo relinquerentur.
A uigesi
mo autem ad pedem usque trigesimum columnas imo habendas
septem summo sex.
Inde ad pedes quadraginta ex quindecim
imæ columnæ partibus tris atque decem / in summo relinquen
das duas: reliquas abigendas.
Demum ad pedes usque quinqua
ginta columnam quidem ad basim fore oportere crassam octo:
ad altum uero septem.
Ea deductione deinceps ratiotinandum
ut quo altius columnæ caput sit: eo et crassius relinquatur.
Itaque in his uniuersa conuenere.
Sed nos ex operum dimen
sionibus ista hæc apud nostros latinos non penitus fuisse ob
seruata comperimus.
Repetam igitur de columnarum lineamentis eadem fere quæ superiore
libro transegimus: ratione tamen non eadem / sed alioquin uti
li.
Capiam quidem ex columnis quas publicis operibus pone
re maiores soliti sint / eam quæ media sit inter maximas atque