Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
bus maxime columnationes uariantur.
Hic peto ex his qui
hoc nostrum opus exscribant / numeros qui recensebuntur non
figuris / sed nominibus latinis litteris referant: uti sic / duo
decim / uiginti quadraginta et eiusmodi. non xii. xx. xl.
Ca
pitula columnis imponere docuit necessitas: ut in his trabium
trunci iuncti assiderent.
Sed habebat deformitatem rude id
et quadratile lignum.
Fuere igitur principio apud doron.
si omnia græcis credimus / qui excogitarint simile quicpiam
imitari ad tornum: quo rotunda ueluti lanx quadrangulo sub
operculo posita esse uideretur: hancque quod nimium pressa ap
pareret collo paulo altiore substituto subleuarunt.
Iones pro
spectis doricis operibus lances in capitulis probarunt.
Sed
lancium illam nuditatem collique adiunctionem non probarunt:
ea re corticem arboris addidere: qui hinc atque hinc dependens
et sese in anfractum conuoluens latera lancium conuestiret.
Successere corynthii auctore Callimacho: qui non ut illi sup
pressas lances / sed præaltum uas foliis circumobtectum ad se
pulchrum puellæ suborta acantho hærba cum ita uestitum ui
disset perplacuerat.
Tria igitur capitulorum genera inuenta
sunt / quæ peritorum usus reciperet: Doricum tametsi hoc ipsum
apud uetustissimos ætruscos in usu fuisse comperio / doricum
in qua / ionicum / et corynthium.
Et quid putes esse causæ?
Nu
merus capitulorum dissimilium passim offenditur: quæ magna
cura / exquisita diligentia effecta sunt ab his / qui rebus nouis
inueniendis studuerunt.
Nullum tamen sese exhibet: quod me
rito præ his comprobes: præter unum id: quod / ne quidem omina
ab exteris accepta referamus / italicum nuncupo.
Corynthio
rum. n. festiuitati adiunxit delitias ionicas: et ansarum loco
pendentes conuolutas affixit: opus gratum et perquam ualde pro
batum: Columnas quæ ad operis elegantiam facerent / sic insti
tuerant.
Namque doricis quidem capitulis columnas deberi eas di
xere: quarum ima sui crassitudo septies sumpta longitudinem
sui quæ a summo est usque ad imum æquet.
Ionicis imam crassitu
dinem capere nonam suæ longitudinis partem uoluere.
Coryn