Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Sic comperio plerosque omnes ueteres optimos architectos
suggesti altitudinem statuisse sumptam ex templi latitudi
ne.
Nanque latitudinem quidem diuisere in partes sex: atque
ex his unam dedere altitudini suggesti.
Fuere et qui in ma
ioribus templis septimam: in maximis autem nonam latitu
dinis esse id elatum uoluere.
Porticus natura sui uno tantum constat integro perpetuoque
pariete: cæteris autem lateribus perfossis pate: apertionibus
peruius.
Considerandum igitur est quo genere apertionum
uti uelis.
Nam est genus quoddam columnationum: cum raræ
et inter se plusculum distantes collocantur: alterum ubi con
fertæ: et alteræ alteris uiciniores statuentur.
In his utrisque
insunt uitia.
Nam in rarioribus quidem ob interuallorum la
xitu lines si trabe utare / rumpitur.
Si autem arcu / non satis
commode columnis inducitur.
In confertioribus autem arctatis
interuallis itiones et prospectus et lumina impediuntur.
Ea
de re tertium quoddam genus inuentum est medium elegans:
quod isto prouideat: commoditati seruiat: atque præcæ
teris probetur. His tribus generibus esse contenti potuimus
Sed artificum solertia duo itidem genera superadiecit: de qui
bus sic opinor.
Nam cum fortassis pro areæ amplitudine co
lumnarum numerus deesset ab optima illa mediocritate defle
xere ad rariores imitandas.
Cum uero columnarum copia super
fuisset placuit non nihil confertiores ponere.
Itaque interual
lorum genera quinque annumerantur quæ sic iuuet appellare di
spansum confertum / elegans / subdispansum / subconfertum.
Præterea et Illud accidisse opinor: ut cum fortassis lapidis
prælongi copia non usque suppeditaret: coactum quidem fu
isse architectum opus facere columnis depressioribus.
Idque
coeptuque cum non satis ad gratiam operis succedere intelli
geret murulos columnis substituisse: quo iustam operis al
titudinem assequeretur.
Nanque ex annotatione spectationeque
operum compertum quidem habebat: columnas in porticibus
gratiam non habere : ni ad certas essent rationes altitudinis