Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
uarias templorum formas deberi existimabant.
Nam ædem qui
dem solis liberique patris rotundam probarunt: Iouisque tem
plum quod semina rerum omnium patefaciat / tecto stare oportere
aiebat Varro perforato.
Aede Vestæ quam esse terram putarent:
rotundam ad pilæ similitudinem faciebat.
Aliis superis ædificia
a terra exaltabant.
Inferis sub terra: Terrestribus media po
nebant.
Fit et ut sic interpreter uariis usibus sacrificiorum ua
ria sibi templorum ædificia adinuenisse.
Nam alii quidem sangui
na aras perfundebant.
Alii uino et libo faciebant.
Alii nouis
in dies ritibus delectabantur.
Posthumii lex apud romanos
fuit.
Vinam in rogum ne aspergito: eaque de re ueteres non uino
libare assuetos referunt: sed lacte.
Apud insulam hyperboream
ad oceanum ubi natam Latonam ferunt: regia urbs Apollini sa
crata erat: cuius ciues quod quotidie cantu deum colerent: erat
eorum nemo non cytharista.
Apud Theophastrum sophistam
inuenio solitos in histmo Neptuno et Soli formicam immo
lare .
Aegyptiis fas non erat placare deos ullis rebus præter
quam precibus intra urbem: eaque re Saturno et Serapi extra ur
bem templa posuere: quod illis pecudes mactarentur.
At no
stri quidem ad usum sacrificii passim basilicas usurparunt:
id quidem tum quod a principio basilicis priuatorum conuocari
et congruere consuessent: tum quod in eis summa cum digni
tate pro tribunali ara collocaretur: et circum aras chorus bel
lissime haberetur.
Reliquum basilicæ uti est ambulatio et
porticus populo aut spatianti: aut ad sacrificium adstanti pa
teret.
Accedebat quod concionantis pontificis uox commodius ba
silica audiretur materiata: quam testudinato in templo.
Sed de his
alibi.
Faciat ad rem quod aiunt: Veneri / Dianæ / Musis / Nym
phis / et delicatioribus dearum ædes dicandas esse: quæ uirgi
neam gracilitatem et floridam ætatis teneritudinem imitentur.
Her
culi Marti et maximis diis ita ponenda esse tecta: ut magis
auctoritatem ex grauitate quam gratiam ex uetustate praebeant.
De
mum ubi templum colloces esse oportet celebre / illustre/ et
uti loquuntur superbum: et ab omni profanorum contagio ex