Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
ritas frontis ultro contumax et quasi minitabunda perstabit.
Velim tamen lapides ita iunctos esse ad angulos lineasque
mutuas / ut astructa nusquam hiatibus dehonestentur.
Id commo
dissime assequemur regula dorica: cui similem oportere legem
esse aiebat Aristoteles.
Ea. n. erat plumbea flexibilis.
Nam
cum haberent illi quidem apud se lapides præduros et intra
ctabiles impensæ ac labori parcentes non ad rectos angulos do
labant glebas: sed incertis ordinibus / uti se quisque cubilia ca
peret apponebant: ea re quod circumferre lapidem quoad locos
idoneos et sedem aptam captasset / laboriosissimum esset: flexi
bilem huiusmodi regulam appingebant: angulunque lateraque iun
gendi lapidis concingebant: et obflexa pro norma utebantur:
qua structorum lapidum interuacua prætentarent: usurparentque
locos / ubi copulandum lapidem confirmarent / atque deinceps in
tersererent.
Tum et uenerationis gratia intra pomeria et pro
muris uelim patulam circumscribi uiam / sacrarique publicæ li
bertati: quam quidem ne fossa.
ne pariete / ne septo / neue ar
busto quidem homo quiuis impune compediat.
Venio ad templa.
Primos templorum conditores fuisse compe
rio Ianum patrem in italia.
Ideoque ueteres assuesse in sacrifi
ciis perpetuo præfari Iano deo.
Sunt qui louem apud cretenses
primum dicasse templa ferant: eaque re Iouem deum inter eos
qui coleretur primarium putari.
Apud phoenices Vsonem
primum simulacra igni uentoque erexisse: et templa struxisse præ
dicant.
Alii Dyonisium cum apud indos peragraret: et nullæ
tum primum per eas regiones essent urbes / constitutis a se op
pidis adiecisse templa / et certos tradidisse cultus religionum.
Alii in achaia Cecropum primum Opi: et archadas primos Io
ui templa extruxisse affirmant.
Isim quoque quam eandem legi
feram deam nuncuparunt / quod prima ex deorum genere uiuere legi
bus suis instituerit / templum Ioui et Iunoni parentibus prin
cipio fecisse: sacerdotesque decreuisse referunt.
Quale autem
apud quosque per eam posteritatem fuerit templum non sa
tis constat: Mihi quidem facile persuadebitur fuisse quale apud