Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
Habet et tectum suas contignationum / testudinationum et
subdiualium crustationum delitias atque uenustates.
Extant
in hanc usque diem ad porticum Agrippæ contignationes æne
is trabibus pedum quadraginta: opus in quo nescias impen
sam ne magis an artificis ingenium mirere.
Cedro tectum
ephesiæ Dianæ annos stetisse per multos alibi retulimus.
Salaucem colchorum regem habuisse uicto Sosostre ægyptio
rum rege trabes aureas et argenteas meminit Plinius.
Tum
et uisuntur templa marmoreis tabulis operta: quales ad tem
plum hierosolimarum fuisse referunt amplissimas summo nito
re candentes: ut a longe id rectum intuentibus niueus esse ui
deatur mons.
Catulus primus tegulas romæ æneas capitolii
inaurauit.
Subinde pantheon romæ æreis opertum squamis
inauratis fuisse comperio.
Et Honorium Pont. maximum
eum / cuius tempestate Maomet nouam ægyptiis lybiaque re
ligionem et sacra instituit / basilicam petri tabulis totam ope
ruisse æneis.
Germania tegulis uitreatis nitet.
Plumbo pas
sim utimur: opus quidem ad diuturnitatem aptum: atque in
primis ad gratiam: neque impensa non moderatum est: sed in
eo hæc sunt incommoda.
Nam si cementitio applicabitur
operi / illic quod non subrespiret: sed succensis quibus incum
bat lapillis plus satis aestuans feruore solis colliquescit.
Fa
ciat hoc ad rem / quod experiri licet.
Plumbeum uas igne
non liquabitur: si plenum sit aqua: iniicito calculum: ilico
colliquefiet contactu / ac perforabitur.
Accedit quod istic ubi
non habeat crebros et admodum firmos captus: quibus lami
næ contineantur: facile uentis abstergitur.
Accedit etiam quod
breui salibus calcis uitiatur atque exeditur: ut materiæ nimi
um tutius committatur: ni forte ignes metuas.
Sed illic quaque
incommodo sunt claui præsertim ferrei: quod sole uehementius
quam calculi ipsi inferuescant/ et rubigine circumrodant.
Ansas
et acus idcirco testudinatis oportet plumbeos: quibus lamiæ
tegularum candenti ferro assolidentur.
Oportet et opus sub
instratum reddere leui oblinimento ex cinere salictarum loto