Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
ronem ferunt.
In hoc differunt quod in circumexectis quam maiu
sculas possumus tabellularum partes adhibemus.
In tessellu
latis quadrata minutalia fabis non maiora immittuntur quo
enim intra minutiora sunt: eo splendoris scintillas diffusius
referunt.
Tessellularum superficiebus uarias in partes accep
ta lumina reiicientibus: differuntque quod illis affigendis com
modior gummarum pultis est: his uero tessellulatis utilior est
calx: cui tyburtini lapidis farina tritissima immixta sit.
Sunt
qui operi tessellulato calcem iterum at quod iterum allutari aqua
feruenti iubeant: quo salis ardoribus exuta mollior et len
tior sit.
Rota uideo circumexectorum operum præduros lapil
los fuisse delimatos in tessellulatis.
Aurum uitro appingitur
calce plumbi qua nullum fit fluidius uitrum.
Quæ de crustationibus diximus omnia ferme ad opus paui
menti / de quo dicturos polliciti sumus faciunt: præter id quod
neque pictorias neque adeo insignitas crustationes recipiunt.
ni forte pro pictoriis illud ueniat quod pultem uariis colo
ribus inficere possumus: et spatiis circumseptis limitibus
marmoreis ad picturæ imitationem fundere.
Inficitur rubri
ca usta testa silice et ferri fece et huiusmodi pauimentis cru
statis cum sicuerint opus dispumabitur.
Id fit sic.
Siliceus
lapis aut potius plumbum pondo quinque supplanata superfi
cie funiculis horsum istorsum trahitur retrahiturque per pa
uimentum spansa harena asperrima atque aqua quoad raden
do bellissime leuigetur.
Non leuigabitur nisi tessellularum
anguli et lineæ sint conformes.
Quod inductum sit oleo præ
sertim linaceo perfusum uitream acquirit cutim.
Amurca per
fundere commodissimum: tum et aqua in qua extincta sit
calx uehementer conferet si iterum atque iterum asperseris.
In
his omnibus quæ recensuimus uitabitur eiusdem coloris et
formæ nimium crebra et uno in loco plus satis conferta et
perturbate compuncta copia uitabitur et coniunctionum hiatus:
omnia ad unguem componentur atque delicabuntur: ut cun
ctæ partes operis æqualiter sese absolutas præbeant.