Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
cui uincula machinarum commendentur: si tale non aderit pon
dus: clauum ferreum tricubitum ualidum infigito funditus
in solum densatum / aut transuersis truncis obfirmatum ad ex
tremum claui caput / quod ab solo emineat / uincla aduolui
to trallearum atque erganæ.
Si autem erit solum harenosum pro
sternito trabes prælongos integros: in quibus uada coapten
tur: et capitibus uincla ad clauum alligato: Dicam quod im
periti non assentiantur: ni totam rem intellexerint: duo si
mul commodius trahentur per planum pondera quam solum unum.
Id fiet sic moto primo pondere usque ad extremum substrati
uadi caput impediam: id cuneolis quoad præfirmatum hære
at: et machinam quam secundum pondus trahendum sit: huic
ita compedito accingam: fiet ut eodem uado per pondus sed
mobile ab altero pari sed refirmato peruincatur.
Si in altum
trahendum erit pondus / commodissime utemur trabe unico
aut malo nauis minime imbecillo.
Hunc si erigemus / calcem
firmabimus ad clauum: aut stabile aliud quid uis.
Extremo
capiti funes alligabuntur / ne minus tres: unus in dextram / alius
in sinistram / tertius per trabis longitudinem obtendetur in
productum.
Inde spatium aliquod ab calce mali trocleæ er
gana ue firmabitur in solo: et per eas distentus is funis tra
hetur: trahentem sequetur sese capite attollens malus.
eum
nos funibus illis geminis capiti alligatis hinc atque hic qua
si loris moderabimur: ut quoad uelimus stet: et in partem
qua opus sit pendeat ad onus ponendum.
Laterales isti hinc
atque hinc funes si alia maiora non aderunt pondera quibus
commendentur hunc in modum firmabuntur.
Effodietur in pro
fundum fossa quadrata: truncus in medio fundo sternetur:
huic uincla adnectentur ut ab solo emineat sursum.
In trun
cum transuersi superinsternentur plutei: mox complebitur
fossa terra et densabitur.
Tum si madefeceris fiet grauior:
cætera omnia expedientur uti in planorum uadis diximus.
Ad
caput enim trabis et ipsum ad pondus tralleæ adigentur: et
propter pedem ergana firmabitur: aut quod uis eiusmodi in