Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
longum ad.
el.
Aut si tanta dabitur lapidum magnitudo:
ut ex eo possis integram aliquam totius operis partem per
ficere: qualem ægypto fuisse seruut ad templum latonæ sa
cellum / latum fronte cubitos.
xl.
unico et integro exculptum
lapide: alteroque item unico contectum lapide.
Profecto id
quidem operi multum afferet admirationis coque magis si
peregrinus difficilique sit deuectus uia: qualem scribit Herodo
tus ab elephanto oppido petitum fronte latum cubitos plus.
xx.
altum.
xv.
tractum usque sui itinere dierum.
xx.
Ad rationes etiam ornamentorum egregie pertinebit: si di
gnus admiratione qui uis lapis loco erit positus nobili atque
insigni.
Apud chennim insulam in ægypto sacellum illic no
tam est quidem mirabile quod unico sit tectum lapide / quam quae pa
rietibus tam altis tantorum cubitorum lapis impositus sit.
Afferet etiam ornamentum ipsius lapidis raritas atque ele
gantia: pata si erit ex genere marmoris: quo ædem fortunæ
aurea in domo struxisse principem neronem ferunt: puro /
candido / tralucido: ut etiam nullis adapertis foribus in
tus esse lux inclusa uideretur.
Denique istiusmodi omnia con
ferent.
Sed qualiacunque ista quidem sint inepta erunt: ni ac
curatus in componendo seruetur ordo et modus.
Singula enim
ad numerum redigenda sunt omnia ut paribus paria: dex
tra sinistris: summa infimis respondeant: nihil intermiscen
dum quod perturbet aut res aut ordines.
Omnia ad certos
angulos paribus lineis adæquanda.
Videre quidem licet quam
interdum ignobilis materia quod arte tractata sit plus afferat
gratiæ quam afferat nobilis alibi confuse aceruata.
murum athe
nis quem tumultuario factum opere scribit Tuchidides ra
ptis etiam sepulchrorum statuis / quis ea re pulchrum esse af
firmabit, quod clade statuarum refertus sit : At contra iuuat
ex rusticanis ueterum ædificiis lapide incerto / minuto ope
reque congestitio aceruatos parietes spectare / ubi ordinibus
stant æquatis coloribus alternatim albo nigroque distinctis /
quoad pro operis tenuitate amplius nihil desideretur.
Sed