Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
usu et munere accomodanda sunt.
Partium annotandarum
multiplex habetur ratio.
Sed nos hic delectet ædificium sic
partiri / aut per id in quo una conueniunt: aut per id in quo
dissimilia sunt omnia ædificia.
Primo ex libro intelleximus
deberi ædificio cui uis regionem / aream / partitionem / parie
tem / tectum apertionem.
In his igitur conueniunt.
Diffe
runt quidem / quod alia sacra: alia prophana: alia publica: alia
priuata: alia ad necessitatem: alia ad uoluptatem et eiusmodi
parantur.
Ordiamur ab his in quibus conueniunt.
Regioni
quidem manus aut ingenium hominis quod possit gratiæ aut
dignitatis afferre / uix satis constat: ni forte illud conferat:
si eos imitabimur: qui superstitiosa quæ leguntur operum
miracula excogitarunt: quos tamen uiri prudentes non ui
tuperant: si commoda facere aggressi sunt: et non laudant si sunt
non necessaria.
Merito id quidem.
Quis enim audeat quicunque
ille fuerit seu Stasicrates ut refert Plutarchus: seu Dinocra
tes ut refert Vitruuius: qui ex monte athos Alexandri effi
giem facturum se polliceretur: in cuius manu ciuitas asside
ret milium capax hominum decem A: Nitocrim reginam
quod eundem ad pagum assyriorum tertio inflexum euphratem
maximis fossionibus multo ambitu appellere coegerit non
equidem delaudabunt: si regionem cum munitissimam fos
sa profunditate / tum et fortissimam aquarum exuberantia red
diderit.
Sed íuuent ista reges potentissimos.
Iungant maria
maribus proscisso spatio quod inter utrumque sit.
Coæquent
montes uallibus: Faciant nouas insulas: restituantque rui sus
insulas continenti: nihil relinquant aliis: quo se possint imi
tari: eoque pacto sese commendent posteritati.
Certe quo erunt
quidem eorum opera magis cum utilitate coniuncta: eo et ma
gis probabuntur.
Assueuerunt ueteres afferre dignitatem cum
locis et lucis: tum etiam regioni religione.
Totam siciliam
Cereri sacratam fuisse legimus: sed ista prætereantur.
Illud
perplacebit: si erit quidem regio mirifica re aliqua prædita quæ
sit raritate singularis: uirtute admirabilis: et suo in genere