Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
dignissima et perquam ualde necessaria.
Etenim gratiam quidem
atque amenitatem non alicunde manare arbitrantur / quae a pul
chritudine atque ornamento: hinc ducti: quod neminem inue
niri sentiant tam tristem et tardum: tam rudem et rusticanum:
quin pulcherrimis rebus maiorem immodum afficiatur: or
natissima omnibus posthabitis prosequatur: turpibus offen
datur: incompta omnia et neglecta explodat: et quantum cu
iusque rei deesse ornamenti sentiat: tantum deesse profitea
tur quod faciat ad gratiam atque dignitatem.
Dignissima
igitur atque imprimis affectanda pulchritudo est his præser
tim qui sua uelint reddere non ingrata.
Huic rei maiores
nostri uiri prudentissimi quantum deberi existimantur: in
ditio sunt cum cætera: tum leges / militia / res diuina / toraque
r.
p.
quam incredibile dictu est quantopere curarint ut essent or
natissima: ac si censuisse uideri uoluerint: ista hæc sine qui
bus hominum uita uix constare possit / ornamentorum appara
tu et pompa sublata insipidum quid negocii et insulsum fo
re.
Deos certe spectato coelo et mirificis eorum operibus mi
ramur / magis quam pulchra illa quidem uidemus / quam quod esse util
lima sentiamus.
Aut quid ista prosequar?
ipsa rerum natura
quod passi uidere licet nimia pulchritudinum uoluptate sub
lasciui re in dies non desistit: omitto cætera et pingendis flo
ribus.
Quod si qua in re ista desiderantur: profecto ædificium
eiusmodi est: ut hisdem carere nullo pacto possit sine peri
torum atque imperitorum offensione.
Quid enim est ut moueamur
lapidum strue informi et in concinna / nisi ut quo ea quidem
maior sit: eo iacturam impensæ magis uituperemus?
et in
consideratam coaceruandorum lapidum libidinem deteste
mur: Necessitati satisfecisse leue quid et perpusillum est:
commoditati prospexisse ingratum / ubi offenderit operis
inelegantia.
Accedit quod hæc una de quam loquimur commoditati
atque etiam perennitati plurimum affert adiumenti.
Quis. n. non secum
agi commodius affirmabit / ubi sese intra ornatos / quam si negle
ctos intra parietes recepit: aut quod alioquando tam obfirmatum effici