Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
tu terra sunt abigantur et ablegentur.
Robusteo sterquilinio
serpens non orietur.
Hoc prætereundum non censeo.
Nam
quid hoc mali est in agro sterquillinia ponimus loco abdito
atque excluso, ne quid familiam rusticam offendat fetori
bus sub rectis uero et prope sub puluinari cellis primariis:
quibus alioquin integras captamus quietes: laterinas habe
re priuatas hoc estt apothecas pestilentissimi fetoris uolumus.
Si egrotabit trulla et uasculo commodius utetur.
Bene aut
ualentibus quid ni abigendam istanc nauseam ducas non ui
deo.
Et spectasse liceat cum cæteras alites tum imprimis hi
rundines quantopere curent pullos habere suos nido nequicquam
fedo.
Mirum quid moneat natura.
Nam et pulliculi cum pri
mum per ætatem firmatis membris licet non nisi ex nido onus
uentris deiiciunt, adsunt et parentes: qui quidem quo lon
gius seditatem abigant rostro pullorum segestionem aere ea
dentem excipiunt atque: asportant.
Naturæ igitur bene ad /
monenti parendum censeo.
Sed uilla et urbana locupletiorum
diuersoria inter se hoc differunt: quod fortunatis uilla æstiuum
diuersorium est / urbanis tectis ad brumas commodius tole
randas utuntur.
Inde adeo ex agro omnem lucis / auræ / spa
tii / prospectusque amenitatem captant / ex urbe umbratiles
et molliores delitias sequuntur.
Sat iccirco est si quæ ad usum
ciuilem oportuna sunt / intra urbem cum dignitate et salu
britate præstantur: quoad tamen locorum angustiæ et lumi
nis copia patietur: omnem sibi uillæ amenitatem atque iucun
ditatem ædes urbanæ arripient.
Habebunt quidem præter lassi
tatem sinus / etiam porticum / ambulationen / gestationem /
atque hortorum delitias et eiusmodi.
Sin id minus licebit
coæquabili in solo etiam ædificationibus alteris in alteras
superadactis iusta membrorum spatia comparabuntur.
Na
tura loci permittente subterranea infedientur quibus liquida
ligna æque seruitia colloces: in hasce honestiora superædi
ficabuntur.
Atqui addentur etiam in hasce item alteræ si opus