Alberti, Leone Battista De re aedificatoria 1485 | ||||||
|
ueteres ad meridiem ponendam censuere / quod æstate sol sub
limiore ambiens cyclo non immittat radios: hieme subimmit
tat.
Montium prospectus qui sunt ad meridiem quod ea parte
qua spectantur umbra operti sint: quod que albente eius coeli ua
pore caligantes reddantur non usque iucundos præbent / si
longe distent.
At iidem proximiores et quasi in caput incum
bentes si sint / pruinosas præbent noctes et umbras prægeli
das: alioquin ex propinquo gratissimi: et quod haustros inter
cludant commodissimi sunt.
Pro septentrione proximus mons
radium solis remittens uaporem adauget: distans uero et pro
cul positus latissimus est.
Nam aeris puritate quæ sub ea coe
li plaga perpetuo serena uiget et solis fulgore quo perfundi
tur / illustris et mirifice spectatus redditur.
Subsolam mon
tes proximi frigentes horas anticulanas occidui rorulantem
auroram præbent: ambo ex medio interuallo festiuissimi.
Itidem et flumina et lacus: neque sunt commoda nimium pro
pinqua / neque sunt iucunda / ubi nimium distent.
At contra
mare ex mediocri spatio soles impuros flat: ex proximo mi
nus ledit / quando æquabiliore perseueret aere.
Ex longin
quo illud insuper ad gratiam confert quod desiderium ciet sui.
Tamen interest qua coeli parte sese ostentet.
nam patens a
meridie adurit mare: sub oriente humectat: ad occidentem
caligat: ex septemtrione præfriget.
Ex sinu dabitur in cenacu
la ingressus.
Ea erunt pro usus neccessitare alia æstiua alia
hiberna / alia ut ita loquar / medioxuma.
Aestiuis cenaculis
aquam imprimis et hortorum uiridia poscunt: hibernis tepo
rem et focum.
In utrisque amplitudo / hilaritas atque lautities
optatur.
Sunt argumenta quibus facile persuadeas focos apud
maiores fuisse non quales habere assueuimus.
Et fumant in
quit ille culmina tecti.
Id præter ethruriam et galliam ad
hæc usque tempora obseruatum per uniuersam italiam uide
mus / ut nullæ haberentur fumi ex rectis gulæ.
Triclinus
arebat Vitrurius hibernis non est utilis camerarum coronario
ope subtilis ornatus quod ab ignis fumo et crebris fuliginibus